İSPANYOLCA-1
1 Şubat 2021
Harfler ve okunuşlar- Cümle yapısı(kuruluş sırası)- Cümle kuruluşları; olumlu ve olumsuz soru ve yanıtlar- Ve de Türkçe İspanyolca sözcükler
HARFLER: ( B:Be...C: se(s peltek)....Ch: Ç....D:De....F: efe..G:he(h genizden Hğe)...H:açe(okunmaz hoy/ oy gibi)...J: Jota/hota(h genizden)...K: ka...L(ince l sesi): ele...LL: eye(y baskılı)...M: eme....N: ene....Ñ: enye....P: pe...Q: ku....R: erre...S: ese....T: te....V:uve....W: uve doble.....X: ekis....Y: igriega....Z: seta(s peltek) )
C: a, o, u seslilerden önce K okunur
Cama(Kama)...Cuna(Kuna)
e ve i seslilerinden önce S okunur
Cena(Sena)...Cine(Sine)
G: a,o,u sessizlerden veya l ve r sessizlerinden önce G okunur
Gato(Gato)..Gota(Gota)
e ve i seslilerinden once kuvvetli H okunur
Gesto(Hesto)...Giro(Hiro)
LL: Örnek;CALLE(Ka:ye). LLANO(yano)
Ñ: Uña(unya)..Niño(ninyo)
X: ks ve gs gibi okunan bu harfin arkasında baska bir sessiz geliyorsa sadece s gibi okunur
Z: a, o,u seslilerinden once peltek th sesi vermek uzere kullanilir. Zona(Sona), Zapato(Sapato)
İspanyolca’ya pratik başlangıç:
Qué(ke): Ne
Es: Dir
Este(eril): Bu
Esto(...): Bu
Ese(eril): O
Eso(cinsiz): O, Şu
Aguello(ake:yo): O
Un(el-eril):Bir(o-e ile bitenler)
Una(La-dişil):Bir( a-d,z ile bitenler)
No: Hayır..Si: Evet
Harflere göre eril ve dişil sözcükler
“o-e” ile bitenler ERİL: El, Un, Los, Unos
“a(d-z)”ile bitenler DİŞİL: La, Una, Las, Unas
Örnek cümleler:
Esto es un huevo(esto es un uevo): Bu bir yumurtadır.
Eso es un huevo: Şu bir yumurtadır.
Aquello es una hueva(Ake:yo es una ueva): O bir yumurtadır
Esto es una silla(.esto es una si:ya): Bu bir sandalyedir
Eso es un silla: Şu bir sandalyedir.
Aquello es un silla: O bir sandalyedir
Soru cümlesi yapmak için “Eso, esto ile Es” yer değiştirir.
Örnek:
?Qué es esto?(ke/ne es/dir esto/bu) Bu ne dir?
?Qué es eso?(ke es eso): Şu nedir?
Qué es aquello( ke es ake:yo): O nedir?
Soruların yanıtları ise soruya çebrilen cümlelerdir.
Örneğin; Esto es un(veya una) mesa: Bu bir masadır..Bu çumlenin tersi soru oluyordu: ?Es esto una mesa? Bu’yu(esto) kaldır; olur sana: Es una mesa; Bir masa mıdır?
Olumsuz yanıtlar için No(değil) , olumlu yanıtlar içinde Si(evet) kullanılır:
?ES esto una silla? Bu bir sandalye midir? Esto no es una silla: Bu bir sandalue değildir veya; No es una silla: Bir sandalye değildir.
Si, es una silla: Evet bir sandalyedir...
Hayır, bir sandalye değildir demek için Hayır başa alınır: No, no es una silla. Hayır, bu bir sandalye değildir demek için No’dan sonra bu(esto) gelir: No, esto no es una silla
O:Yoksa ile birleşik cümle
Bu bir tren midir yoksa bir gemi midir? ?ES esto un tren o un barco? ?Es un tren?(Bir trwn.midir?)
Bu bir kitap mıdır yoksa bir ev mı? ?Es esto un libro o una casa
Soru yanıt:
?Es una bicicleta ?Bir bisiklet midir?
Non, no es una bicicleta?(Hayır, bir bisiklet değildir)
?Es aquello una bicicleta o un silla?( ?Es ake:yo una bisokleta o una si:ya?- O bir bisiklet mi yoksa biŕ sandalue mi?
Es una bicicleta(Es una nisikleta) Bir bisiklettir. Veya: No, no es una bicileta(No, no es una bisikleta) Hayir, bir bisoklet değildir.
?ES un mapa o un cuadro? Bir harita midir yoksa bir tablo mudur?
Es un cuadro Bir tablodur veya Si,es un cuadro Evet bir tablodur.
?Es aquello una mapa o una pizzara?(Es ake: yo un mapa o una pissara) O bir harita mıdır yoksa bir karatahta mi?
Es un pizzara Bir karatahtadir veya No(hayir), no(değil) es un mapa es una pizzara Hayir, o bir harita değil kata tahtadır
?Que es esto? Bu nedir?
?Que son esos? Bunlar nedir?
Estas son carters Bunlar çantadır
Aquello son pajaros Onlar kuştur
?Es un libro? Bir kitap midir?
?Son unos libros? Birkac kitap midir)
Una mujer joven Genc bir kadın
Un(eril) hombre alto Uzun boylu bir adam.
Una(dişil) mujer alta Uzun boylu bir kadın
Esta mesa es roja Bu masa kırmızıdır
İspanyolca ’da cümle yapısı(kuruluş sırası): ÖZNE-FİİL(YÜKLEM)-TÜMLEÇ(Yüklemi güçlendiren kelimelerdir. Örneğin Elindeki kitabi bana verdi cumlesinde bana tümleçtir. Düz Tümleç’e Nesne denir. Örneğin; Önce kurumuş dalları kestik cümlesinde kurumuş dallar düz tümleç, nesnedir)-ZARF(Belirteç); fiilin anlamını yer, zaman, durum ve miktar bakımından niteleyen kelime. Örneğin; Öğrenciler kitaptaki metni okuyor derken eğer sessizce okuyor dersen burada Zarf sessizcedir)
ÖRNEK: Ben(Yo)genellikle(Generealmente) müzik(La musica) dinliyorum(Escuchar)
Ben:Yo; Zamir(İsmin yerine kullanılan kelime). Genellikle(Generealmente); Zarf(Fiilin durumunu tanımlar)...Muzik:La Musica; İsim Dişil “La”. Eril olanı “El” ön takısı alır...Burada La Music kullanılmaz, çünkü belirli müzikten söz edilmiyor, bu nedenle Musica kullanilir) AncakDinlemek(Escuchar yerine o gelirse dinlerim olur); Fiil’dir.
Yo generealmente La musica escuchar çekimlenmiş haliyle ve de “Özne(Sujeto)+Fiil/Yüklem(predicado)+Nesne +Zarf” cümle yapısına göre olur sana Yo escucho musica generealment (Ben genellikle muzik dinlerim)
Tümleç (Cömplemento)
Not: Tüŕkçe’de fiiller “ mek-mak”son ekleri alır, İspanyolca’da “er-ir-ar”..
Cümle dizilişi:
Basit cumleler;
1-Duz cümle, 2- soru cümlesi olmak üzere olumlu veya olumsuz halleri ile 2’ye ayrılırlar..
“Ben genellikle müzik dinlerim” düz cümledir Ve dizilisleri: Özne+Yüklem+Nesne+Zarf
Özne; eylemi gerçekleştiren nesne veya kişi olabileceği gibi adı uerine geçen kelime de olabilir. Burada Ben(yo) zamiri öznedir..Fiil türünden kelimenin, sahis ve zaman ifade edecek bir şekilde ÇEKIMLENMİŞ adı dir.
Çekimleme yapalım: ESCUCHAR(Dinlemek) kelimesinde son ek “ar” yerine “o” gelirse ESCUCHO(Dinlerim) olur. Yani kelimlerdeki; “ar-er-ir” son ekleri “o”’ya dönüştürülür..
Örnekler:
Vıvir(Yaşamak) Vivo(Yaşarım)—Buscar(Aramak) Busco(Ararım)---Amar(Sevmek) Amo(Severim)---Querer(İstemek) Quero(İsterim)
İspanyolca kelimeler: Şahıs zamirleri
Ben: Yo. Sen(samimi):Tú..Siz (rsmi):Usted..Sizler(resmi):Ustedes.O:Él(eril)..O:Ella(dişil)..Onlar(eril):Ellos....Onlar(dişil): Ellas. Biz:Nosotros/Nosotras...Siz: (çoğul) Vosotros/Vosotras....
Sıfatlar cisimlerin sayılarını, renklerini, şekillerini, durumlarını belirtir, yani sıfatlar, bagli olduklari isimlerin durumunu, özelliğini anlatan sözcüklerdir(Uzun, yeni, küçuk, iyi, kısa). Zamirler ise, ismin yerini tutan sözcüklerdir.
Örneğin; Grande Büyuk, Una mesa Bir masa olur sana Una mesa grande Büyük bir masa..Unas mesas grandes Birkaç büyuk masa..Los perros malos Kötu köpekler
Şahıs zamirleriyle kullanılan fiiller
Ser ve Estar Fiilleri(Olmak-İmek)
Gramerin temelini oluşturur. Anlam olarak aynıdırlar, ama kullanım yerleri ve şekilleri farklıdır...Ser ve estar fiillerini ayıran özellik ser fiili değişmeyen(sabit) durumlarda, estar fiili ise değişebilen(geçici) durumlarda kullanılır.
Estar fiili; Hasta olmak, yorgun olmak, temiz, açik-kapalı.. gibi durum bildiren cümlelerde kullanılır. Ve Okulda olmak, işte olmak gibi bir yer bildiren durumlarda kullanılır.
Ser fiili ise; Türk olmak.. olmak gibi aidiyetlik bildiren durumlarda,
Şişman olmak.. gibi fiziksel ve karakter, Doktor.. olmak gibi mesleği bildiren cümlelerde kullanılır.
Ser ve Estar Fiilerinin Çekimleri
Ser ve estar fiileri düzensiz olduğu için farklı şekillerde karşımıza çıkmaktadır ve bu filleri cümle içinde kullanabilmek için öncelikle kişilere göre çekimlenmiş hallerini bilmemiz gerekiyor:
Kişiler Ser Estar
Yo(ben) Soy Estoy
Tú(sen) Eres Estás
El/Ella/Usted(O) Eres Está
Nostoros/As(biz) Somos Estamos
Vosotros/as(siz) Sois Estáis
Ellos/Ellas/Ustedes(onlar) Son Están
Estar fiilinin kullanımı:
Tú estás cansada Sen yorgunsun.
Fernando está mal.Fernando kötü(sağlık)
(Yo) estoy en casa.Ben evdeyim.
Ella está en la escuela.O okuldadır.
(Nosotros) estamos en la escuela. Biz okuldayız.
(Vosotros) estáis en la clase.Siz sınıftasınız.Las alfombras están en la cosina.Halılar mutfaktadır.
El gato está debajo de la mesa.Kedi masanın altındadır.
La ventana está Pencere açıktır.
La puerta está cerrada.Kapı kapalıdır.
Las puertas están cerrada.Kapılar kapalıdır.
Ser fiilinin kullanımı:
Aidiyetlik bildiren durumlar.
Yo soy Turca. Ben Türküm.
Tú eres Peruano. Sen Perulusun.
Fernando es İtaliano. Fernando İtalya’ndır.
Ella es una chica delgada. O zayıf bir kızdır.
Ali es un chico gordo. Ali Şişman bir çocuktur.
Tú eres un hombre viejo. Sen yaşlı bir adamsın.
La mesa es verde. Masa yeşildir.
Las reglas son largas. Cetveller uzundur.
Yo soy proferosa. Ben öğretmenim.
Él es dentista. O dişçidir.
Ella es enfermera. O hemşiredir.
Nosotros somos profesoras. Biz öğretmeniz.
Vosotros sois estudiantes.Siz öğrencisiniz.
Ellos son policias.Onlar polistir.
Ser ve Estar Fiillerinin olumsuz ve soru halleri
Cümleleri olumsuz yapabilmek için fiillerden önce “ no ” eklememiz yeterli olacaktır. Soru cümlesi yapabilmek için özne ile fiil yer değiştirir, fiil başa gelir. Soru cümlelerinde unutmamamız gereken şey ise cümlenin başına konulan ters soru işaretidir.
(Yo) soy médico. Ben doktorum.
(Yo) no soy médico. Ben doktor değilim.
¿Soy (yo) médico?Ben doktor muyum?
(Tú) eres estudiante.Sen öğrencisin.
(Tu) no eres estudiante. Sen öğrenci değilsin.
¿Eres (tú) estudiante?Sen öğrenci misin?
Él es un chico alto. O uzun boylu bir çocuktur.
Él no es un chico alto.O uzun boylu bir çocuk değildir.
¿Es él un chico alto?O uzun boylu bir çocuk mudur?
İspanyolcada sıfatlar, isimlerde olduğu gibi eril ve dişil olup, tamamladıkları isimlere cins ve sayı bakımından uyarlar. Tekil sıfatların çoğul yapılmasında, isimlere uygulanan kurallar geçerlidir...
Eril sifatlarin dişil yapılmalarında ise şu kurallar uygulanır:
“O, An, on, or” ile biten sıfatlara A eklenir. Örneğin; Un hombre alto Uzun boylu bir adam, Una mujer alta Uzun boylu bir kadın gibi..Campeón(disil) Sampiyon olur sana Campeona(eril) Sampiyon..Bazi istisnalar hariç extérior Dış, interior İç, superior Daha ustun gibi..
Viejo sifati; 2 anlamı var 1- Yaşlı 2- Eski..Esta silla es vieja Bu sandalye eskidirm. Miguel es un hombre viejo Miguel yaşlı bir adamdır.
Diğer örnek: Sıfat:Bir taneekmek aldım. Sıfat nitelenen cisim
Zamire örnek: Zamir: O, senin kadar hızlı koşamaz. Zamir
Sıfatlar çekim eki almıyorken zamirler çekim eki alırlar.
Zamir İsim yerine Şahıs zamiri
Örneğin; Adamlar yaşlıdır yerine Onlar yaşlıdır..Ahmet bir öğretmendir/O bir öğretmendir.. Ayşe ve Ali öğrencidir/ Onlar öğrencidir gibi..(Kadın( bir hemşiredir (O) bir hemşiredir. (Adamlar) buradadır (Onlar) buradadır..
En(en): De,da’ yı unutma
Tanim edatlarını da unutma:
EL/eril(Los-çoğul)..LA/dişil(las-çoğul) Tanım edatları
Están en la cocina (Onlar) mutfaktadır...(La mesa) es verde (Masa) yeşildir Es verde (O) yeşildir....(La chica) es enfermera (Kız) hemşiredir (Ella) es enfermera(O) hemşiredir....(Los estüdiantes) están en el autobús (Ögrenciler) otobüstedir. (Ellos) están en el autöbús (Onlar) otobüstedir..(Las reglas) son largas(Cetveller) uzundur. Son larhas Uzundurlar...El policía está en el coche Polis otomobildedir Él está en el coche O otomobildedir.
(El niño) está en la habitación (Çocuk)odadadir..(Él) está en la habitación. (O) odadadır.
Şahıs zamirli cümlelerin soru ve olumsuzluk halleri ve de şahıs zamirli sorulara cevaplar İçinde es, son, está ve están bulunan cümlelerin soru ve olumsuz yapıldıkları gibi soru jaline ve olumsuz hale getirirler:
(Yo) soy médico (Ben) doktorum.
?Soy (yo) médico? (Ben) doktor muyum?
?Soy (yo) una cica gorda? (Ben) şişman bir kız mıyim?
?Estoy (yo) en.la habiyación? (Ben) odada mıyım?
?Es (él) un policía gordo (O) şişman bir polis midir?
Yo no soy una chica gorda Ben sişman bir kız değilim.
Öznesi Şahıs zamiri olan sorulara cevaplar:
?Es esto una tienda? Bu bir dükkân mıdır?
Si, es una tienda Evet, dükkãndır
?Es eso una alfombra? Şu bir halı mıdır?
No, no es una alfombra Hayır, halı değildir
?Son ellas profesoras? Onlar öğretmen midir?
Si, (ellas) son profesoras Ebet, (onlar) öğretmendir
Sorudaki şahıs zamiri, “o, onlar”değil, “ben, biz, sen, siz” olduğu taktirde bunlara berilen cevapta ayni zamirin tekrarlanmayacağı tabiidir. Zira, “Ben öğretmen miyim?” sorusuna verilecek cevapta “ben” zamiri değil, “sen” veya “siz” kullanilavaği açiktir:
?Soy yo profesor? Ben öğretmen miyim?
Sı, (tu) eres progesor Ebet, (sen) öğretmensin.
Öznesi isim olan sorulara cevaplar.
Cümlenin öznesini gösteren sözcük ve ikinci cümlede özne yerine kullanılmış zamir parantez içinde gösterildi.
(El hombre) es profesoe (Adam) öğretmendir... (Él) es profesor (O) öğretmendir.
(Los niños) están en la habitacion (Çocuklar) odadadır
(Ellos) están en la habitacion (Onlar) odadadır.
?Son (sus orjas) largas? (Onun kulakları) uzun mudur?
Si, (Susi orejas) son largas Evet (onun kulakları) uzundurlar.
Éstá en la cocina(tu jermano)? (Senin erkek kardeşin) mutfakta mıdır?
Si, (él) está en.la cocina Evet, (o) mutfaktadir.
Türkçe cümlede şahıs zamiri ve mülkiyet sıfatının kaldırılması:
Örneğin Türkçede “Ben bir öğretmenim” yerine “Bir öğretmenim” dendiği ve hatta sadece “Öğretmenim” denir. İspanyolcada da bu tür cümlelerde şahıs zamiri atılabilir ancak iyelik sıfatları atılmaz.
Örnekler:
Öğretmenim. Ben bir öğretmenim. (Yo) soy profesor
Gençtirler. Onlar gençtirler. Ellos, (ellas) son jóvenes.
İSPANYOLCA İYELİK(MÜLKİYET) SIFATLARI
Türkçede ben-im(Benim evim), sen-in, o-nun, biz-im, siz-in, onlar-ın gibi sözcükler iyelik, aitlik eki almış şahıs zamirleridir. İspanyolcada iyelik sıfatları, önünde yer aldıkları ismin eril ya da dişil oluşuna ve tekil ya da çoğul oluşuna göre değişir.
İspanyolcadaki iyelik sıfatlarında, kendisinden sonra gelen isim tekil ise(O ile biter..Dişil A ile biter) aşağıdakiler kullanılır.
Mi(Benim) /tu(Senin)/ su(Onun, sizin kibar hitap) / nuestro(Bizim eril) / nuestra(Bizim dişil) / vuestro(Sizin eril) / vuestra(sizin dişil)/
su(Onların kibar hitap)
Eril ve dişil durumuna göre değişiklik olan iyelik sıfatları sadece bizim ve sizin olan iyelik sıfatları değişir.
Mi Benim El libro Kitap
Mi libro Benim kitabim
Su Onun..La cartera Çanta
Su cartera Onun çantasi(Erkek veya bayan icin)
Nuestro Bizim..El perro Köpek
Nuestro perro Bizim kopeğimiz(Eril)
Nuestra Bizim..La lámpara Lamba
Nuestra lámpara Bizim lambamiz(Disil)
Vuestro Sizin..El coche Otomobi
Vuestro coche Sizin otomobiliniz(eril)
Vuestra Sizin..La escuela Okul
Vuestra escuela Sizin okulunuz(Dişil)
İyelik(Mülkiyet) Sıfatlarının çoğulu.
Mulkiyet sıfatlarında, kendisinden sonra gelen isim çoğul ise durum
mis / tus / sus / nuestros / nuestras / vuestros / vuestras / sus
Benim: Tekil; mi(eril; El una) mi(dişil; Le,un, Fransızcada eril)....Çoğul: Mis(eril), mis(dişil)
Senin: Tekil; Tu(eril), Tu(Dişil)....Çoğul; Tus(eril), Tus(dişil)
Onun: Tekil; Su, Su...Çoğul; Sus, Sus
Bizim: Tekil;Nuestro(eril),Nuestra(dişil)Çoğul;Nuestros(eril),Nuestras(dişil)
Sizin: Tekil; vuestro(eril), Vuestra(dişil)...Çoğul;Vuestros(eril Vuestras(dişil)
Onların: Tekil; su su ....Çoğul;. sus(eril), sus(dişil)
Çoğul iyelik sıfatlarını kullanmak için ismin eril veya dişil oluşu değil, çoğul olması önemlidir.
Mis Benim...lerim..larim
Los gatos Kediler
Mis gatos Benim kedilerim
Sus Onun(eril-disil)..leri...lari
Las Casas Evler
Sus casas Onun evleri
Sus Sizi (tekil, kibar hitap)..leriniz..larınız
Las tiendas Dukkãnlar
Sus tiendas Sizin dukkãnlarınız
Nuestros Bizim(eril çoğul)..Lerimiz..larımız
Los libros Kitaplar
Nuestros libros Bizim kitaplarimiz
Nuestras Bizim(dişil çogul)..Lerimiz..Larimiz
Las tazas Fincanlar
Nuestras tazas Bizim fincanlarımız
Nuestra madre es gorda Bizim annemiz şişmandır.
Nuestro ciche es grande Bizim otomobilimiz büyuktur.
Éstos son niestros caballos Bunlar bizim atlarımızdır
?Cuántâs manzanas hay en su plato? Onun tabağında kaç elma var?
“Y(İ:ve anlamında)”
1- İki cümleyi birbirine bağlar
Estö es un libro y eso es un lápiz(Esto es un libro i: eso es un lapis)Bu bir kitaptır ve şu bir kalemdir
La regla es larga y el lápiz es corto(La regla es larga i: el lapis es corto) Cetvel uzundur ve kalem kısadır
La mesa es grande y la silla es pegieña(La mesa es grande i: la si:ya es pekenya) Masa büyüktür ve sandalye küçüktür.
Maria es enfermera Maria hemşiredir
Carmen es enfermera Carmen hemşiredir
Maria y carmen son enfermeras Maria ve Carmen hemşiredir.
3- İ ya da Hİ ile başlayan kelimelerden önce Y bağlacı E’ye dönüşür
Geografía e histoira Cografya ve tarih
Alamenes e İngleses Almanlar ve İngilizler
4- Özel isimlerin önunde Y kullanımi tercih edilir.
Andrés Y Irene Andrés ve Irene
Fakat HİE ile baslayan sozcuklerden once Y bağlacı kullanılır
Agua Y Hielo Su ve buz
Tanım edatları: isimlerin cinsini tanımlar.Kesin kural yok..Genelde o-e biten isimler ERİL, a,d,z,o,p ile bitenler DİŞİL. Kalanlardan en onemlileri; El dia(Gün), La mano(El) ve Ma ile biten isimlerin büyuk çoğunluğu..
Eril(Tekil/o-e):El-Un..Çoğul: Los-Unos)..Örnek; El Libro Kitap. Un Libro Bir kitap
Dişil(Tekil: La-Una. Çoğul):Las-Unas)..Örnek; La Cesta La sesta Sepet. Una Cesta Una Sesta Bir sepet
İşaret sifatları
Este/Estos: Bu/Bunlar (Eril)
Esta/Estas: Bu/Bunlar (Dişil)
Esto/Estos: Bu/Bunlar (Belirsiz)
Ese/Esos: Şu/Şunlar (Eril)
Esa/Esas: Şu/Şunlar (Dişil)
Eso/Esos: Şu/Şunlar (Belirsiz)
Aquel/Aquellos: O (Eril)
Aquella/Aquellas: O (Dişil)
Aquello/Aquellos: O (Belirsiz)
Es: Dir
Son: Dırlar
Esto(Bu), Eso(Şu) ve Aguello(O) sözcükleri cinsizdir ve tekil cümlelerde hem eril hem de dişil sözcüklerle kullanılırlar. Çoğul cümlelerde eril ya da dişil olmasına göré Estos(Bunlar), Esos(Şünlar), Aguellos(Onlar) ya da Estas(Bunlar), Esas(Şunlar), Aguellas(Onlar) sözcükleri kullanılır.
Basit bir cümle şekli
Esto es un libro Bu bir kitaptır
Esto es una c(k)ama Bu bir yataktır
Not: Parantez içindekiler Türkçe okunuşlarıdır.
Esto es un paj(h)aro Bu bir kuştur
Esto es una silla/si:ya Bu bir sandalyedir
Eso es un reloj/reloh Şu bir saattir
İsmi niteleyen ve belirten sözcüklere sıfat denir. İspanyolca sıfatlar, Türkçedeki sıfatlara göre bulundukları yer bakımından farklılık gösterir. Türkçe de “sıfat + isim” şeklinde olan yapı İspanyolcada “isim + sıfat” şeklindedir.
UN(bir, herhangi bir..Eril, yani tanım edatı el olan isimlerin önünde bulunur)
UNA(bir, herhangi bir..Dişil, tanım edatı La..)
Una manz(s)ana Bir elma..Un Paragias Bir şemsiye
Esto es un juevo Bu bir yumurtadır
Eso es una naranj(h)a Şu bir portakaldır.
Grande: Büyük
Una mesa: Bir masa
Una mesa grande: Büyük bir masa
Unas mesas grandes: Büyük masalar
ES ile soru cümlesi ve olumlu-olumsuz yanıtları:
Es cümle başına getirilirse cümleler soru haline gelir.
Olumlu
?Es (esto) un libro? Bu bir kitap mıdır?
Si, (esto) es un libro Evet, (bu) bir kitaptır. Veya; Si, es un libro Evet, bir kitaptır
No, esto no es un libro Hayir, bu bir kitap değildir. Veya; No, no es un libro Bu kitap değildir.
?Es (esto) una silla(si:ya)? Bu bir sandalye midir?
Olumsuz
Es’in arkasına No gelirse olumsuz olur
(Esto) no es una silla (Bu) bir sandalye değildir.
Esto es un libro Bu bir kitap değildir. Veya No es un libro Bir kitap değildirp..
Çoğul cümlelerde soru ve olumsuzluk:
Çoğul cümlelerden farkının es yerine son, esto yerine estos-estas..Aguella yerine Aguellos-Aguellas ..kullanılması ve ismin de çoğul şekilde cümlede yer almasını gördük. Bu durum soru ve olumsuzluk halindeki cümleler için de vardır.
Örnek:
?Qué es esto?(Ke es esto) Bu nedir?
?Quė son estos?(Ke son estos) Bunlar nedir?
Estas son carteras Bunlar çantadır.
?Qué aguellos? Onlar nedir?
Aguellos son pàjaros(Ake:yos son paharos) Onlar kuştur.
Es başa alınarak yapılan soruların çoğul şekilleri de yine, sözcüklerin yerine çoğullarını koymak ve başa Es yerine Son getirmek ya da cümlemiz ayni kalmak adıyla başın ve sonuna ? işareti koymak suretiyle yapılır.
Örnek:
?Es un cuadro? Bu resim midir
?Son unos cuadros? Birkaç resim midir?
Çoğul cümlelerin olumsuz yapılması da aynen tekil cümlelerde olduğu gibidir. Sadece cümleye Değil anlamında No ilave edilir
Örnek:
(Esto) No es un cubo. (Şu) bir kova değildir
(Estas) No son(unas) camas(Bunlar(Birkaç) yatak değildir
(Aquello) no es una puerya(O) hir kapı değildir.
(Aquellas ake:yas) No son(unas) puertas
(Bunlar((birkaç) kapi değildir.
Yine ayni kurala göre ve Son cümle başına alınarak yapılmış çoğul haldeki sorulara verilecek cevaplar da aynıdır
Örnek:
?Es esto una barca? Bu bir kayık mıdır?
Si, es una barca Evet, bir kayiktir?
Son(esas)(unas) vacas?(Şunlar)(birkac) inek midor?
Si, son(unas) vavas Evet, birkac inektor.
“No Son”: Değildir(ler)..
Olumsuz cevaplar cümlenin başına Hayir anlaminda bir No getirmek ve Son’dan önce Değil anlamında tekrar bir No kullanmakla yapılır.
?Son (estas((unas) gafas? (Bunlar)(birkaç) gözlük mudur? Veya; ?(Estas) son (unas( gafas?
No, no son(unas) gafas Hayıŕ, (birkac( gozluk değildir.
İçinde O(yoksa) olan soru cümlesi
Örnekler:
?Es(esto) una vasa o una escuela Bu bir ev midir yoksa okul mudur?
?Es Una silla(si:ya) o una mesa? Bir sandalye midir yoksa masa mı?
.......
İspanyolca Soru Kalıpları:
¿Qué?–Ne?....¿Por qué?–Neden?....¿Cuándo?–Ne zaman?....¿Dónde? – Nerede?....¿Cómo?–Nasıl?...¿Cuál?–Hangisi?....¿Quién?–Kim?...¿Cuánto?–Ne kadar?
İspanyolca’da en çok kullanilan Soru Cümle(leri)
?QUÉ(ke)?:(Ne?) İle soru Cümlesi
?Qué(ke) es esto Bu nedir?
(Esto) es una mesa (Bu) bir masadır
?Qué es aguello(ake:yo)? O nedir?
En çok kullanılan soru kalıplarından biri Türkçede “NE?” anlamına gelen, QUE(ke)? ile kurulan cümlelerdir.
Qué(ke)Ne...EsDir...Esto Bu...Eso Şu...Aquello(ake:yo)Şu
Un(bir Eril)..Una(bir Dişil)
?Qué es esto(Ke es esto)? Bu nedir
?Qué es eso? Şu nedir?
?Qué es aquello(Ke es ake:yo)? O nedir?
Not: Soruda Es(dir) öne gelir. Yanıtta ise Esto, es öne gelir.
Farklı Olarak üç türlü kullanımı vardır:
1- ¿Qué + isim (sustantivo) ?
¿Qué lenguas hablas? Hangi dilleri konuşuyorsun?
¿Qué hora es? Hangi saatteyiz? (saat kaç anlamında)
2- ¿Qué +fiil (verbo) ?
¿Qué haces? Ne yaparsın?
¿Qué es esto? Bu nedir?
3-¿Edat (preposición) + Qué + fiil (verbo) ?
¿Para qué estudias español?
Ne için İspanyolca öğreniyorsun?
¿A qué hora terminan tus clases? Hangi saatte dersiniz bitiyor?
İspanyolca renkler:
Amarillo Sarı-Negro Siyah-Blanco Beyaz-Azul Mavi-Rojo Kırmızı-Verde Yeşil-Gris Gri
Esta mesa es rojo(roho) Bu masa kırmızıdır..
Este florero es azul(asul) Bu bazo mavidir.
Estos son los platos blancos(blankos) Bunkar beyaz tabaklardır
İspanyolca renk soru kalıbı aşağıdaki gibidir.
¿De qué color es(de ke kolor es)? Ne renktir? Soru kalıbı
De..de: Ten, den
Qué: Hangi, ne
Color: Renk
Es: Dir?
?De qué color es esta chaqueta?(çaketa)? Bu ceket ne renktiŕ..Es azul(asul) Mavidir.
?De qué coloŕ son esos pájaros? Şu kuşlar ne renktir?...Son negros Siyahtırlar
?Son estos unos árboles verdes? Bunlar birkaç yeşil ağaç midir?...Si, son verdes Evet, yeşildirker.
?Son esas unas varteras azules? Şunlar birkaç mavi çanta mıdır?
Non, no son aźules Hayıŕ, mavi değildirler.
? Son estos los platos blancos? Bunlar beyaz tabaklar mıdır?...Si, son blancos Evet, beyazdırlarm
?CUANTOS AÑOS?(Kuantos anyos-Kaç yıl?
Birisinin yaşını sormak için Tener fiili kullanilir. Bu fiil Sahip Olmak anlamındadır. Cümlenin basına Kaç Yıl anlamındaki ?Quantos Años? Getirilir. Ayrica Tener fiilinin sahsa göre uygun çekimli haliyle soru biçimine getirilir.
?Cuántos años? Kaç yıl?
?Cuáñtos años tien? Kaç yaşındasınız? Kaç yaşında?
?Cuántos años tiene pedro? Pedro kaç yaşındadır?
?Cuántos años tienes? Kaç uaşındasın?
?Cuántos años tiene ella? O kaç yaşındadır.
?Cuantos años tiene tu hermano? Erkek kardeşin kaç yaşındadır?
?Cuántos años tiene este profesor? Bu öğretmen kaç yaşındadır?
Yaş sorusuna cevap verilirken de yine Tener(Sahip olmak) fiilinin şahsa uygun çekimi halinden yararlanılır. Cevap verilirken yine Año sözcüğü kullanılır. Sözcüğün önüne sayılar konur. Año sozcüğunun sonuna S harfi alarak çoğul olur. Yani sayılar yer alır(18-20 gibi. İşte bu çoğuldur)..
Tengo..años ....yaşındayım
?Cuántos años tienes? Kaç yaşındasın?
Tengo trece(13) años On üç yaşındayım.
?Cuántos años tiene este niño? Bu çocuk kaç yaşındadır.
Este niño tiene diecisiete años Bu çocuk 17 yaşındadır.
Tener: Sahip olmak
Tener fiili de Ser ve Estar fiili gibi duzensiz ve yardımcı fiildir. Yas sorarken ve yas söykerken öğrendiğimiz bu fiili ayrıntılı öğrenelim: Mastar halindeki Tener fiilinin Türkçe anlamı “Sahip olmak” olarak verildigi halde, örnek cumlelerde “Benim kurşun kalemim var” “Senin bir kitabin var” gibi mastar anlamıyla cumledeki anlami farklıymış gibi anlaşılabilir; bu sadece biçim farkıdir.
( Mastar: Fiilin -mak / -mek veya -ma / -me ekleri alan ve ad gibi kullanılan biçimi, eylemlik: al-mak, üşü-mek, bul-ma, gör-me, vb.. )
Tener: Sahip olmak
Yo: Ben...Tengo: im, im var...Un lápiz: Bir kurşunkalem
(Yo) tengo un lápiz largo: Benim uzun bir kuşunkalemim var.
Tú: Sen..Tiennes:in, ın var...tú tiennes: Senin. In, in var
(Tú tiennes un caballo negro: (Senin) siyah bir atin var..
Él: O(erkek)...tiene: onun. ı. i var..Él tiene: Onun. ı. İ bar
Él tiene una casa nueva: Onun yeni bir evi var.
Ella: O(bayan)
Tiene: ı, i var
Ella tiene: Onun ı, i var
Ella tiene un perro blanco: Onun beyaz bir kopeği var.
Usted: Siz(kibar hitap)
Tiene: ı, i var
Usted tiene Sizin. ınız, iniz var.
Usted tiene un coche nuevo: Sizin yeni bir otomobiliniz bar.
Vosotros: Siz
Tenéis: iniz, ınız var
Vosotros tenéis: Sizin. İniz,ınız bar
(Vosotros) tenéis un jardın grande: Sizin büyuk bir bahceniz var.
Nosotros: Biz
Tenemos: imiz, ımız var.
Nosotros tenemos: Bizim. İmiz, ımız var.
(Nosotros) tenemos una barca: (Bizim) kayığımız var.
Ellos: Onlar(erkek)
Tienen: ı, i var
Ellos tienen: Onların: ı, i var
Ellos tienen una casa oehueña: Onların küçük bir evi var.
Ellas: Onlar(dişil).
Tienen: ı, i var
Ellas tienen: Onlarin. ı, i var.
Ellas tienen una madra joven: Onlarin genc bir annesi var.
Ustedes: Sizin(çoğul, kibar hitap)
Tienen: ınız, iniz var
Ustedes tienen: Sizi. ınız, iniz var.
Isyedes tiennen dos libros nuevos: Sizin 2 yeni kitabiniz var.
Buraya dek verilen örneklerdeki gibi Şahıs zamirleri değişmiyor, sadece fiil çekimleri değiştiğini gördük.
Cümleler:
Tengo una corbato Buyuk bir kravatim var.
Tienen kas naricez grandes Buyük birunlari var.
Tenemos un coche viejo Eski bir otomobilimiz var.
Él tiene los brazos largos Onun uzun kolları var.
El gato tiene las orejas cortas Kedinin kısa kulakları var.
Los gatos tienen las orejas cortas Kedilerin kısa kulakları var.
Ellos tienen las caras largas Onların uzun yüzleri var.
Carmen tiene un oerro pegueño Carmen’in küçük köpeği var.
Tener fiilinin soru biçimi;
Se ve Estar fiillerdeki gibi yapılır. Eğer cümlede şahıs zamiri kullanılıyorsa Zamirle Fiil yer değiştirir.
Örnekler:
(Ella) tiene un perro (Onun) bir köpeği var olur sana soru; Tiene (ella) un perro? (Onun) bir köpeğı var mı?
(Él) tiene un sombrero nuevo (Onun) yeni bir şapkası var.
Tiene (él) un sombrero nuevo? (Onun) yeni bir şapkası var mı?
(Yo) tengo un mapa grande (Benim) büyuk bir haritam var.
Tengo (yo) un mapa grande (Benim) büyük bir haritam var mı?
Los estudiantes tienen un pupitre grande. Öğrencilerin büyük bir sırasi var.
Tienen (los estudiantes) un pupitre grande? Öğrencilerin büyuk bir sırası var mı?
Sorulara cevaplar:
Tiene él un gato? Onun bir kedisi var mi?..Si, él tiene un gato..Evet onun bir kedisi var.
Tiene ka chiva unos zapatos azukes? Kızın mavi auakkabılari var mı?...Si, ella tiene unos zapatos azules Evet, onun mavi ayakkabıları var.
Tener fiili ile yapılmış cümlelerin olumsuz biçimi: Tener ile olumsuz cümle yapmak için; Tengo, Tienes, Tiene, Tenemos, Tenéis, Tienen sözcüklerinin önune No getirilir.
Carlos tiene dos lápices rojos Carlos’un iki kırmızı kurşunkalemi var...
Carlos no tiene dos lápices rojos Carlos’un 2 kırmızı kurşunkalemi yok...
No tengo las manos grandes Büyuk ellerim yok
Los niños(Çocuklar) no tienen zapatos(ayakkabilar) Çocukların ayakkabıları yok.
Hay ve Tener fiilli cümleler arasında anlam farkı
Hay: Var, mevcut
Tener(Tengo, Tienes, Tiene, Tenemos, Tenéis, Tienen): Var, Sahip
Hay una mesa en la cocina Mutfakta bir masa var.
El soldado tiene en caballo Askerin bir ati var(sahip)
Hay cuatro lápices rojos en la cartera Çantada 4 kırmızi kalem var
Ella tiene cinco platos Onun 5 tabağı var(sahip)
Fiil: Bir iş veya oluş bildiren sözcuklerdir. Örneğin “ Olmak, sahip olmak, gitmek, gelmek, yazmak, çalışmak” gibi..Fiillerin sonundaki mek ve mak ekleri mastar eki, diğeri fiil kökü denir..Örneğin: TOMar: Almak
İspanyolcada fiiller, Türkçede olduğu gibi, eylemin ne zaman ve kimin tarafından yapıldığını, sona eklenen takılarla gösterir. Bu bakimdan her fiil 2 unsurdan oluşur: 1- Kök(raiz) ; mastar takısı ayrıldıktan sonta geriye kalan temel unsurdur be tüm fiil çekimlerinde ya aynen, ya da fonetik kurallar nedeniyle bazı ses değişikleriyle kullanilir. TOMar Almak..COMer YEmek VIVir YAŞAmak.....2-Taki(desinencie), eylemin zaman ve kişisini göstermek uzere kok’e eklenir.
İspanyolcada fiiller, Türkçedekinden farklı olarak, mastar eklerine göre 3 çekim grubuna ayrilır: Birinci çekim(Primera conjugación): Mastar takisi AR olan..İkinci cekim(Segunda conjugacion): Mastar takisi ER olan ve Üçuncu çekim(Tercera conjugación) IR olan fiiler.
Ser ve Estar Fiilleri(Olmak-İmek)
Gramerin temelini oluşturur. Anlam olarak aynıdırlar, ama kullanım yerleri ve şekilleri farklıdır...Ser ve estar fiillerini ayıran özellik ser fiili değişmeyen(sabit) durumlarda, estar fiili ise değişebilen(geçici) durumlarda kullanılır.
Estar fiili; Hasta olmak, yorgun olmak, temiz, açik-kapalı.. gibi durum bildiren cümlelerde kullanılır. Ve Okulda olmak, işte olmak gibi bir yer bildiren durumlarda kullanılır.
Ser fiili ise; Türk olmak.. olmak gibi aidiyetlik bildiren durumlarda,
Şişman olmak.. gibi fiziksel ve karakter, Doktor.. olmak gibi mesleği bildiren cümlelerde kullanılır.
(Yo) soy profesor. (Ser-yo Ben olmak). (Ben) öğretmenim
Estoy en la escuela. (Estar-yo Ben ol) Okuldayım.
(Tú) eres médico. (Ser-tú Sen olmak)
Pedro es alto. (Ser-él) Pedro uzun boyludur.
Pedro está delante de la tienda.(Estar-él) Pedro dükkânın önündedir.
Sois españoles. (Ser-vosotros Siz ol) İspanyolsunuz.
Estais en Turquía. (Estar-vosotros Siz ol) Turkiye’desiniz.
Somos médicos. (Ser-nosotros Biz ol) Doktoruz
Estamos en ka calle.(Estar- Nosotros Biz ol) Sokaktayız
FİİLERDE zaman:
Fiil zamankari, fiilin gosterdigi eylemin gecmıs, şimdiki beya gelecek zamanlar içinde ne zaman yapıldığıni be eylemin tamamlanmıs olmadığını belirler. Örneğin, $Okulda bulundum. Okulda buluniyorum. Okulda bulunacağim./ cumkelerinde geçen oluş, birinci geçmişte, ikinci şimdiki zamanda, üçüncüsü de gelecekte tasarlanan zamandır.
Şimdiki zaman:
Şimdiki zaman halinde bulunan bir fiil sözün söylendiği an devam etmekte olan bir hareketi anlatır. Türkçede bu zaman, fiil köküne “Yor” ekini getirmek suretiyle yapılır. Ayrıca bun fiili yapan özneyi belirten ekler konur.
Kitap okuyorum..Çay içi yorsun gibi..
İspanyolcada fiillerin mastar eklerine göre 3 gruba ayrılır. İspanyolcadaki birinci, ikinci ve üçüncü gruptan düzenli ve duzensiz fiillerin şimdiki zaman çekimleri:
Birinci grup fiilerde şimdiki zaman:
İspanyokcada fiillerin mastar ekler8 Þürkçeden farklıdır. Örneğin Türkçede bildiğimiz gibi MEK, MAK masyar ekkeri hiç değişmez. Ispanyolvada ise 3 değişik mastar eki vardir: AR, ER, IR ekkeridir.
AR mastar ekiyle biten fiillerin şimdiki zaman çekimleri:
MİRAR(Bakmak, seyretmek, incelemek):
Miar Mastar...Mir Fiil köku..Ar Mastar eki
(Yo) mirO los dibujos (Ben) resimlere bakıYORum
(Tú( mirAS a los niños (Sen) çocuklara bakıYORsun
Él mirA los perros (O-eril) köpeklere bakiYOR.
Ella mirA la casa (O-dişil) eve bakıYOR.
Carmen mirA el árbol Varmen ağaca bakıYOR.
Miguel mirA los cuadros Miguel tablolara bakıYOR
(Nosotros) mia AMOS a los hombres (Biz) adamlara bakıYORuz.
(Vosotros) mirÁIS los coches (Siz) otomobillere bakıYORsunuz.
Ellos mirAN a los estüdiantes Onkar(eril) öğrencilere bakiYORlar
NADAR(Yüzmek)..Ayni çekimli.
Bazı fiiller düzensizdir ve bu kurala uygun bir şekilde çekilmezler:
CERRAR(Kapatmak)
(Yo) cierrO la puerta (Ben) kapıyi kapatiyorum
(Tú) cierrAS ventana (Sen( penvereyi kapatıYORsun
......Bana göre çekimler aynı.
Dolayisiyle JUGAR(Oynamak) fiili de aynı.
IR mastar ekiyle biten fiiller:
IR(Gitmek) Fiili
Bu fiil çekimleri hiçbir fiil çekimlerine benzemez. Bu bakımdan düzensizdir..İR fiilinin şimdiki zamanı, masyar eki AR olan birinci grup fiilerinki gibidir. Bu fiil “Ye, Ya” anlamına gelen a edatıyla birlikte kullanılmasıdır.
VOY a la tienda (Voy a.Ben giderim): Dükkâna gidiyorum
VAS al cine( Vas al Sen gidersin): Sinemaya gidiyorsun.
Él VA a ka escuala(el va o gider): O okula gidiyor.
VAMOS al cine(Vamos al Hadi gidelim): Sinemaya gidiyoruz.
VAIS a clase? (Vais aGidiyorsunuz): Sınıfa mı gidiyorsunuz?
Ellos VAN al teatro(e:yos van al Gidiyorlar): Onlar tiyatroya gidiyorlar.
La chica Y su madre VAN a casa(La çika İ su madre van a..Kız ve annesi gidiyorlar
İkinci grup fiillerde şimdiki zaman:
ER ile biten fiiller bildiğimiz gibi 2.gruptan idi. 1.grup fiillerde olduğu gibi bunların da tekil ve çoğul şahıslara göre değişen şimdiki zaman çekim ekleri vardir. Bu ekler fiil köküne eklenerek o fiilin şimdiki zamanı elde edilir. Örneğin YEMEK anlamındaki COMER fiilini ele alalım:
Comer Mastar... Com Fiil kökü... Er Mastar eki
ComO una manzana: Bir elma yiYORum
Tú comES una naranja: Sen bir portakal yiYOR sun
(Él, ella) comE pan:O(eril,dişil) ekmek yiYOR.
ComEMOS mucho:Çok yiYORuz
Vosoteos ComÉIS: Siz yiYORsunuz
(Ellos, ellas) vomEN tres manzanas Onlar 3 elma yiYOR lar
PONER(Koymak) Fiili:
Poner fiilinin 1.tekil şahıs çekimi farklıdır(Pongo) .. Diğer sahıs çekimleri ise değişmez. Aynı şekilde VER(Görmek) fiilinin de 1.tekil şahıs çekimi VEO’dur. Bunda da; diğer şahıs çekimleri değişmez.
(Yo) ponGo mis libros un tu caryera Kitaplarımı senin çantana koyuYORum
(Tú) pon ES tu libro sobre la cesta Kitabını masanın üstüne koyu YOR sun.
(Nosotros) ponEMOS nuestros lápices Kalemlerimizi kutunun içine koyuYORuz.
(Vosotros( ponÉİS las camisas sobre la cama Gömlekleri yatağın üstüne koyuYOR sunuz.
(Ellos, ellas) ponEN las flores en el florero. Çiçekleri vazoya koyuYORlar.
BEBER(İçmek) fiili
Beber Mastar...Beb fiil kökü... er Mastar eki
Bebo agua Su ıçiyoeum.
Tú benes agua Sen su içiyorsun.
(Él, ella) bebe té O(eril, dişil) çay içiyor.
Bebemos café Kahve içiyoruz
Vosotros bebéis té Siz çay içiyorsunuz
(Ellos, ellas) beben café Onlar kahve içiyorlar.
CORRER(Koşmak) fiili...
Corro en casa Evde koşuyorum.
Tú corres en el jardin Sen bahçede koşuyorsun
(Él, ella) corre en la escuela O(eril dişil) okulda koşuyor
Corremos enmla calle Caddede koşuyoruz..
Vosotros corréis en el jardin Siz bahçede koşuyorsunuz.
(Ellos, elllas) corren Onlar koşuyorlar.
Leer(Okumak) fiili..
Leer Mastar..Le Fiil köku..er Mastar eki..
Leo un libro Bir kiyap okuyorum.
Tú lees una varya Sen bir mektup okuyorsun.
(Él, ella) Lee una novela O(eril dişil) bir roman okuyor.
Leemos esta carta Bu mektubu okuyoruz.
Vosotros leéis un libro Siz bir kitap okuyorsunuz
(Ellos,ellas) leen Onlar okuyorlar
Üçüncü grup fiillerde şimdiki zaman:
Master ekleri İR olan fiileri öğrndiğimiz gibi..
İR(Gitmek) Fiili
Bu fiil çekimleri hiçbir fiil çekimlerine benzemez. Bu bakımdan düzensizdir.. İR fiilinin şimdiki zamanı, mastar eki AR olan birinci grup fiilerinki gibidir. Bu fiil “Ye, Ya” anlamına gelen a edatıyla birlikte kullanılmasıdır.
VOY a la tienda (Voy a.Ben giderim): Dükkâna gidiyorum
VAS al cine( Vas al Sen gidersin): Sinemaya gidiyorsun.
Él VA a ka escuala(el va o gider): O okula gidiyor.
VAMOS al cine(Vamos al Hadi gidelim): Sinemaya gidiyoruz.
VAIS a clase? (Vais aGidiyorsunuz): Sınıfa mı gidiyorsunuz?
Ellos VAN al teatro(e:yos van al Gidiyorlar): Onlar tiyatroya gidiyorlar.
La chica Y su madre VAN a casa(La çika İ su madre van a..Kız ve annesi gidiyorlar
Escrıbır(Yazmak) fiili
Escribir Mastar.. Escrib Fiil kökü.. ir Mastar eki
(Yo) escriBO una varta a mi hermana (Ben) kız kardeşime bir mektup yazıYORum.
(Tú) escribES sobre la mesa (Sen) masanin üstune yazıYOR sun.
(Él, ella) escbibE una varya a su (O-eril, dişil) Erkek kardeşine bir mektup yaziYOR.
(Nosotros) escribiMOS una carta (Biz) bir mektup yazıYORuz.
(Vosotros) escribİS una carya (Siz) bir mektup uazıYORsunuz.
(Ellos, ellas) escribEN varyas (Onlar) arkadaşlarına yazıYORlar.
Usyed escrıbE una carta a mi hermano Siz(tekil) benim erkek kardeşime bir mektup yazıYORsunuz.
Los estudianyes esceibEN una varta a sus progesores Ögrenciler öğretmenkerine bir mektup yazıYORlar.
VENİR(Gelmek) fiili..Düzensiz fiil ve şimdiki zaman çekimi. Bu fiil “a, de(de-dan anlamında), en” gibi edatlarla kullanilır ve her birinin anlami ayrıdır. Bu fiilin soru biçimi diğer gibidir fakat de edatıni unutmamak gerekir.Venir fiilini “de” edatı ile kullanılmasına bakalım:
Venir Gelmek..de: den dan..Venir de: den, dan gelmek.
(Yo) venGO de la escuela (Ben) okuldan geliYORum.
(Tú) vienES de casa (Sen) ebden geliYORsun.
Él vienE de la tienda O(eril) dukkândan geliYOR.
Ella vienE de la escuela O(dişil) okuldan geliYOR.
(Nosotros) venİMOS del cine (Biz) sinemadan geliYORuz.
(Vosotros) venİS del teatro. (Siz) tiyatrodan geliYORsunuz.
Ellos vienEN de ckase. Onlar sınıftan geliYORlar.
ABRİR(Açmak) fiili.. mastar eki “ir” olan 3.grupyan bir duzenli bir fiil. Şimdiki zaman çekim ekleri aynıdır.
AbrO la puerta Kapıyı açıyorum.
AbrES las ventanas Pencereleri açıyorsun.
AbrE las puertas Kapıları açıyor.
AbrİMOS los libros Kitapları açıyoruz.
AbrİS las puertas Kapıları açıyorsunuz.
AbrEN la ventana Pencereyi açıyorlar.
DORMİR(Uyumak) fiili..3.grup ve düzensiz fiil..
(Yo) duermo (Ben) uyuyorum.
(Tú) duermes en la habitación. (Sen) odada uyuyorsun.
(Él, ella) duerme O(eril, dişil) uyiyor.
(Nosotros) dormimos (Biz) uyuyoruz.
Vosotros dormis. (Siz) uyuyorsunuz.
(Ellos, ellas) duermen. (Onlar) uyuyorlar.
Usted duerme (Siz(tekil) uyuyorsunuz.
CÜMLELER:
İR(gitmek)VA(gidiyor)... ABRO(açıyorum)... BEBO(içiyorum)... COMO(yiyorum)... PONGO(koyuyorum)VENGO(geliyorum).
CİERRO(kapatıyorum)... Cierro ka ventana Pencereyi kapatıyorum. Cierro la caja Kutuyu kapatiyorum.
COMO(yiyorum)...Como una manzana Bir elma yiyorum Como pan Ekmek yiyorum. La chiva come una naranja Kız bir.portakal yiyor
ME VOY(gidiyorum) Ella va a la escuela O okula gidiyor. El.hombre va Adam.gidiyor. Mi padre va Babam gidiyor.
VENGO(geliyorum) Él viene O geliyor. Ellos vienene Onlar geliyorlar. Venimos Geliyoruz Venis Geliyorsunuz. Los progesores vienen Öğretmenler geliyorle. La cjivas vienen Kızlar geliyorlar Tus hermanos vienen Erkek kardeşlerin geliyorlar. Miguel Y camen vienen Miguel ve carmen geliyorlar..
Él se va O gidiyor....Ella cierra la ventana O pencereyi kapatıyor.
Yo leo un libro. Ben 1 kiAtap okuyorum.
Ellas escriben Onlar yazıyorlar.
Ella escribe su nombre O adını yazıyor.
Ellos nadan en el río Onlar nehirde yüzüyorlar.
Mi madre toma el plato Annem tabağı alıyor.
La chica jiega en el jardin. Kız bahçede oynuyor..
DORMİR(Uyumak) fiili...
Duermo Uyuyorum...Duermes Uyuyorsun...Duerme Uyuyor...Dormimis Uyuyoruz...Dormís Uyuyorsunuz....Duermen Uyuyorlar
Duermo en mi cama Yatağımda uyuyorum.
Escribe su nombre Adını yazıyor.
Sus hermanas beben agua Onun kız kardeşleri su içiyorkar.
Şimdiki zamanlı cümlelerin soru hali:
Biliyoruz ki SER ve ESTAR Yardımcı fiileri ile yapılan cümlelerde bu fiillerin başa alınmasıyla soru cümlesi oluyordu.
Esto es una tienda Bu bir dükkândır olur sana; Es esto una tienda? Bu bir dükkân mıdır? Gibi..
Şimdiki zaman cümlelerin soru hali. 1., 2. Ve 3. Grup fiillerin soru biçimleri de geçmişte öğrendiğimiz SER ve ESTAR yardımcı fiillerininki gibidir.
Ella come una manzana O bir elma yiyor.
Come ella una manzana? O bir elma yiyor mu?
Ellos toman las sillas Onlar sandalueleri alıyorlar.
Toman ellos las sillas? Onlar sandalyeleri alıyorlar mı?
Nado Yüzüyorum...Nado? Yüzüyor muyum..(İlginç soru şekli )
El niño corre Çocuk koşuyor.
Corre el niño? Çocuk koşuyor mu?
Los niños corren Çocuklar koşuyorlar..
Corren los niños? Çocuklar koşüyorlar mı?
Jugáis en la habitación Odada oynuyorsunuz.
Jugáis en la habitación. Odada mı oynuyorsunuz?(İlginç soru şekli)
Leeamos un libro Bir kitap okuyoruz
Leemos un libro? Bir kitap mı okuyoruz?
Su padre escribe una novela Onun banası bir roman yazıyor
Escribe su padre una novela? Onun babası bir roman mı yazıyor?
Leo tu libro Senin kitabını okuyorum. İlginç aynı zaman da soru; Senin kitabını mı okuyorum? Şeklinde
(Yo) cierro la puerya (Ben) kapıyı kapatıyorum.
Cierro la puerta Kapıyı kapatıyor muyum?
(Tù) cierras las ventanas (Sen) pencereleri kapatıyorsun.
Cierras las ventanas? Pencereleri kapatıyor musun?
A EDATI İSMİN “e, i ve de”HALLERİ
A edatı, fiilin yöneltmiş olduğu tümleci gosterir(İsmin e ve i halleri): Enseñar a bailar Dans etmeyi öğretmek.
Veya; yön bildirir ismin e hali: Voy a Madrid Madrit’e gidiyorum
Veya; Yer zaman bildirir, ismin de hali: Le cogieron a la puerta Onu kapıda yakaladılar..Firmaré a la noche Gece imzalayacağım.
Veya; durum bildirir, ismin de hali: A la dercja del hombre Adamın sağında
Veya; 2 şey arasındaki yer ve zaman farkını bildirir; ismin e hali: De calle a calle Sokaktan sokağa
Veya; fiilin gösterdiği eylemin tarzını gösterir: A pie Yayan olarak.
Veya; fiyat bildirie; ismin e hali; A diez euros el kilo Kilosu 20 euroya. Veya; oran bildirir Dos a dos İkişer ikişer..
Ayrıca bu edat Sİ bağlacı yerine geçer; Con-Hacia-Hasya-Para ve Según edatlari gibi kullanilirlar.
Hacia(Asia;Doğru) edati da ismin e hali Türkçeye aynı şekilde çebrilseler de küçuk fark var.
Nadamos hacia el barco Gemiye doğru yüzüyoruz....La chica corre hacia la estación Kiz istasyona doğru koşuyor...El hombre nada hacia la barca Adam kayığa doğru yüzüyor.... Ellos corren hacia el autobús Onlar otobüse doğru koşuyorlar..
A la puerta Kapıya...Al jardin Bahçeye..A la ventana Pencereye...A casa Eve...Al teatro Tiyatroya..
Me voy Gidiyorum Al cine Sinemaya Me voy al cine sinemaya gidiyorum....Ella viena O geliyor a casa eve Ella viena a casa O eve geliyor...Viena a casa Eve geliyor...Viena a mi casa Benim evime geliyor.....Viengo al cine Sinemaya geliyorum...Vienen a nuestra escuela Bizim okulumuza geliyorkar...Nadamos hacia el barco Gemiye doğru yüzüyoruz..La chica corre hacia la estación Kiz istasyona doğru koşuyor.
Ellos van al jardin Onlar bahçeye gidiyorlar.. El hombre va a la estación Adam istasyona gidiyor...Vamos a la istación İstasyona gidiyoruz...Los niños van a la tienda Çocuklar dükkana gidiyorlar...Voy al lago Göle gidiyorum....Vamos a la escuela Okula gidoyoruz...
Şimdiki zaman soru cumleleri önünde soru sözcükleri:
QUÉ(ne?), DÓNDE(nerede, nereye?), QUİÉN(kim?) gibi soru sözcüklerinin kullanılışını öğrendik.
Qué es esto? Bu nedir?....Dónde está la teinde? Dükkan nerededir?Quién es este hombre? Bu adam kimdir..
Bu soru sözcükleri, soru halindeki şimdiki zaman cümlelerinin de başına gelebilir.
Él come una manzana O bir elma yiyor olur sana Come él una manzana? O bir elma mi yiyor?
Qué lee ella O ne okuyor?
Carmen va a la escuela Carmen okula gidiyor
Va Carmen a la escuela? Carmen okula mı gidiyor?
A dónde va Carmen? Carmen nereye gidiyor?
Los niños duermen Çocuklar uyuyorlar
Duermen los niños? Çocuklar uyuyorlar mı?
Quiénes duerman? Kimler uyuyor?
Dónde está el cine? Sinema nerededir?
A dónde vas?Nereye gidiyorsunuz?..
Dónde(nerede? ) soru sözcüğünden önce de edatını kullanırsak Nereden? Olur.
De dónde vienes? Nereden geliyorsunuz?
Quién(kim)? Ve Quiénes (kimler)? sözcükleri cümlenin öznesinin yerini tutmakta ve cümleye bu sözcükler geldiğinde özne çıkmaktadır.
Miguel viene Miguel geliyor.
Quién viene? Kim geliyor?
Los soldados duerman Askerler uyuyor.
Quiénes duermen? Kimler uyuyor?
Quiénes duermen en el suelo?(Kienes...) Yerde kimler uyuyor?
Pedro y su hermana duermen en el suelo(Pedro i: si ermana...) Pedro be kız kardeşi yerde yerde uyuyor.
Quién escribe en la pizzarra?(ki: en eskribe en la pisara) Karatahtaya kim yazıyor?..Pedro escribe en la pizarra.Karayahyaya Pedro yazıyor.
Qué hace la chica?(ke ase la çika) Kız ne yapıyor?..Ella duerme O uyuyor.
Qué haven los niños? Çocuklar ne yapıyorlar?..Ellos juegan en jardin Onlar bahçede oynuyorlar.
Şimdiki zaman cümlelerin olumsuz hali.
Ser ve Estar yardımcı fiilleri ile yapılan cümleleri olumsuz yaparken, nasıl ki fiillerin çekimli halinden önce No getirirdik, burada da aynisi yapılır.
Ella es profesora O öğretmendir. Ella no es profesora O öğretmen değildir.... Estamos en el jardın Bahçedeyiz. No estamos en el jardin Bahçede değiliz....Soy un hombre viejo Yaşlı bir adamım. No soy un hombre viejo Yaşlı bir adam değilim....Los ārboles son verdes Ağaçlar yeşildir. Los árboles no son verdes. Ağaçlar yeşil değildir..
(Yo) como una naranja (Ben) bir portakal yiyorum. (Yo) no como una naranja (Ben) 1 portakal yemiyorum....Escribe una carta Bir mektup yazıyor. No escribe una carta Bir mektup yazmıyor..Comen pan Ekmek yiyorlar. No comen pan Ekmek yemiyorlar...Las mujeres leen esos libros. Kadınlar şu kitapları okuyorlar. Las mujeres no leen esos libros. Kadınlar şu kitapları okumuyorlar...Carmen cierra la vantana Carmen pencereyi kapatıyor. Carmen no cierra la vantana Carmen pencereyi kapatmıyor...(Vosotros) no cerráis kas ventanas (Siz) pencereleri kapatmıyorsunuz...Tú cones dos huevos Sen 2 yumurta yiyorsun. Tú no comes dos huevos. Sen 2 yumurta yemiyorsun. Comes tú dos huevos Sen 2 yumurta yiyor musun?Şimdiki zaman halinde soru ve yanıtlar
Şimdiye kadar derslerimizde 2 türlü soru gördük. Birincisi, cümle içindeki; Soy-eres-es-somos-seis-sen gibi çekimli ve Türk, Amerikalı, Doktor..olmak-imek gibi ve de değişmeyen SER ile çekimleri; Yo/estoy-tú/estás-él,ella/está-Nosotros,as/estamos-Vosotros,as/estáis-ellos,ellas/están olan ve değişen ; hasta, yorgun olmak gibi ESTAR fiilleri cümle başına alınarak yapılmış sorular; İkincisi bi sori cümleleri önünde QUÉ(ne)?-DÓNDE(nerede nerede)?- CUÁNTOS(kaç)- QUİÉN(kim) gibi soru sözcükleri getirilerek yapılmış sorular: Es este teatro grande; Bu tiyatro büyük mudur?...Son esas sillas nueves? Şu sandalyeler yeni midir?...Soy yo una chiva gorda? Ben şişman bir kız mıyım?...Dónde están los libros viejos? Eski kitaplar nerededir?....Qué es esto? Bu nedir?...Qué hace tu padre? Baban ne yapar?....Quién es este hombre? Bu adam kimdir?....Cuántos lápives hay en ka caja? Kutuda kaç kalem var?
Soru ve yanıtlar:
Qué es esto? Bu nedir? Esto es un sombrero Bu bir şapkadır....Qué hace su hermana? Onun kız kardeşi ne yapar? Ella es enfermera O hemşiredir...Quién es este hombre? Bu adam kimdir?Es el Sr.Campos O bay Campos’tur.... Dónde eatán los libros viejos? Eski kitaplar nerededir? Están debajo de la vama Yatağın altındadır.....Cuántis gatos hay en la habitacion? Odada kaç kedi var? Hay tres gatis en la habitacion Odada 3 kedi bar....Son grandes las ventanas? Pencereler büyük müdür? Non, no son grandes Hayıŕ, büyük değillerdir...Es esto una silla? Bu bir sandalye midir? Si, es una silla Evet, bir sandalyedir...Es ella profesora? O öğretmen midir? Si, es profesora Evet öğretmendirm...Es la mujer enfermera? Kadın hemşire midir? Si, es enfermera Evet, hemşiredir...Görüyoruz ki; şimdiki zaman halinde sorular 2 tipte; biri çekimli Ser ve Estar fiilleri cümle başına gelerek, diğeri soru sözcükleri başa alınan sorular.
Escribe ella una carta? O bir mektup yazıyor mu? Van a la escuela? Okula gidiyorlar mı? Duermen los niños en nuestra habitación? Çocuklar bizim odamızda mı uyuyorlar?
Qué escribe él? O ne yazıyor?
A dónde van? Nereye gidiyorlar?
Quién juega en el jardin? Kim bahçede oynuyor?
Qué hacen los estudiantes? Öğrenciler ne yapıyor?
Soru yanıt;
Qué hace el hombre? Adam ne yapıyor? Escribe una carta Bir mektup yazıyor...Escribe el hombre una carta? Adam bir mektüp yazıyor mu? Sí, él escribe una carta. Evet, o bir mektup yazıyor....Qué hace el médico? Doktor ne yapıyor? Lee un libro Bir kitap okiyor....Escribe el médico una carta. Doktor 1 mektup yazıyor mu? No, él no escribe una carya. Hayır, o bir mektup yazmıyor....A dónde van ellos? Onlar nereye gidiyorlar? Van al coche. Otomobile gidiyorlar...Ellos van al coche? Onlar otomobile mi gidiyorlar? Sí, van al coche. Evet, otomobile gidiyorlar.....Dónde dierme el perro? Köpek nerede uyuyor? Duerme sobre la mesa. Masanın üstünde uyuyor.... Qué hace la mujer? Kadın ne yapıyor? Cierra la ventana. Pencereyi kapıyor. Quién come una manzana? Kim 1 elma yiyor? Carmen come una manzana. Carmen 1 elma yiyor...Quiénes vienen? Kimler geliyor? Pedro y carmen vienen. Pedro ve carmen geliyorlar....Nada el perro en el agua? Köpek suda yüzüyor mu? Sí, nada en el agua. Evet, suda yüzüyor.
Yorumlar
Yorum Gönder