İMO PROJE ÜRETİM SÜRELERİ, YAPI SINIFLARI VE KATSAYI ESASLI FİYATLAR BELİRLEMESİ

TMMOB İNŞAAT MÜHENDİSLERİ ODASI PROJE ÜRETİM SÜRELERİNİN VE YAPI SINIFLARIYLA KATSAYI ESASLI FİYATLARIN BELİRLENMESİ

TANIMLAR:
PÜS (Proje Üretim Süresi): Aşağıdaki formüle göre hesaplanan proje üretim süresidir.(adam/gün)
PÜS= YA x YSK x PÜSO x PBK x HB

YA (Yapı Alanı): Bina oturma alanı ve kat alanları ile mühendislik hesabı gerektiren kapalı ve açık alanların toplamıdır.

YSK (Yapı Sınıfı Katsayısı): Yapının inşaat mühendisliği hizmeti zorluğunu belirleyen katsayıdır. Tablo 2’den yararlanılarak hesaplanan yapı sınıfı puanına göre Tablo 3’ten seçilecektir.

PÜSO (Proje Üretim Süre Oranı): Proje üretim süresinin, Bayındırlıkve İskân Bakanlığı’nın yapı yaklaşık maliyeti hesabında kullanılanTablo 1 dekiyapı sınıfının alacağı payı belirleyen katsayıdır.Tablo 6’dan alınacaktır.

PBK (Proje Büyüklüğü Katsayısı): Proje büyüklüklerine bağlı bir katsayıdır, Tablo 4’den alınacaktır.

HB (Hizmet Bölümleri): Proje hizmetleri aşamalarından hangilerinin gerçekleştirilmiş olduğuna bağlı olarak hesaplanan katsayıdır. Tablo 5’den ilgili katsayıların toplanması ile hesaplanacaktır.

ÖRNEK PROJE ÜRETİM SÜRESİ HESABI:

ÖRNEK 1:
YA = 1000 m2
YS= Yapı sınıfı III Tablo–1
YSK = 1.00 (Betonarme, Yüzeysel temel, Tablo–2,3)
PÜSO= % 4.14 (Tablo–6)
PBK= 0.40 (Tablo–4)
HB= 0.60 (Uygulama projesi ve detayları, Tablo–6)
PÜS= 1000 x 1.00x 0.0414 x 0.40x 0.60 PÜS=~ 10 adam/gün

ÖRNEK 2:
YA = 1500 m2
YS = Yapı sınıfı IV Tablo–1
YS = 1.00 (Betonarme, Yüzeysel temel, Tablo–2,3)
PÜSO = % 4.37 (Tablo–6)
PBK = 0.40 (Tablo–4)
HB = 0.60 (Uygulama projesi ve detayları, Tablo–6)
PÜS = 1500 x 1.00 x 0.0437 x 0.40 x 0.60 PÜS=~ 16 adam/gün

ÖRNEK3:
YA = 5600 m2
YS = Yapı sınıfı III Tablo–1
YSK = 1.00 (Betonarme, Yüzeysel temel, Tablo–2,3)
PÜSO = % 2.54 (Tablo–6)
PBK= 0.35 (Tablo–4)
HB= 0.60 (Uygulama projesi ve detayları, Tablo–6)
PÜS = 5600 x 1.00 x 0.0254 x 0.35 x 0.60
PÜS = ~ 30 adam/gün

YAPININ MİMARLIK VE MÜHENDİSLİK HİZMETLERİNE ESAS OLAN YAPI SINIFLARI:

I. SINIF YAPILAR
A GRUBU YAPILAR

1- Üç(3) m yüksekliğe kadar kagir ve betonarme istinat ve bahçe duvarları.
2- Basit kümes ve basit tarım yapıları.
3-Plastik örtülü seralar.
4- Mevcut yapılar arası bağlantı-geçiş yolları.
5- Baraka veya geçici kullanımı olan küçük yapılar.
6- Yardımcı yapılar (Müştemilat).
7- Gölgelikler-çardaklar.
8- Üstü kapalı yanları açık teneffüs, oyun gösteri alanları.

Ve bu gruptakilere benzer yapılar.

B GRUBU YAPILAR

1- Cam örtülü seralar.
2- Basit padok, büyük ve küçük baş hayvan ağılları.
3- Su depoları.
4- İş yeri depoları.

Ve bu gruptakilere benzer yapılar.

II. SINIF YAPILAR
A GRUBU YAPILAR

1- Kuleler, ayaklı su depoları.
2- Palplanj ve ankrajlı perde ve istinat duvarları.
3- Kayıkhane.

Ve bu gruptakilere benzer yapılar.

B GRUBU YAPILAR

1- Pnömatik ve şişirme yapılar.
2- Hangar yapıları (Uçak bakım ve onarım amaçlı).
3- Tek katlı ofisler, dükkan ve basit atölyeler.
4- Semt sahaları, küçük semt parkları, çocuk oyun alanları ve müştemilatları .
5- Tarım, endüstri ve sanayi yapıları (Tek katlı beton ve çelik prefabrike depo ve atölyeler, tesisat ağırlıklı ağıllar, fidan yetiştirme ve bekletme tesisleri).
6- Yat bakım ve onarım atölyeleri, çekek yerleri.
7- Jeoloji, botanik vetema parkları.
8- Mezbahalar.

Ve bu gruptakilere benzer yapılar.

III. SINIF YAPILAR
A GRUBU YAPILAR:

1- Okul ve mahalle spor tesisleri (Temel eğitim okullarının veya işletme ve tesislerin spor salonları, jimnastik salonları, semt salonları).
2- Katlı garajlar.
3- Hobi ve oyun salonları.
4- Ticari bürolar (üç kata kadar –üç kat dahil-asansörsüz ve kalorifersiz).
5- Alışveriş merkezleri (semt pazarları, küçük ve büyük hal binaları, marketler v.b).
6- Basımevleri, matbaalar.
7- Soğuk hava depoları.
8- Konutlar (dört kata kadar-dört kat dahil –asansörsüz ve kalorifersiz).
9- Benzin istasyonları.
10- Kampingler.
11- Küçük sanayi tesisleri (Donanımlı atölyeler, ticarethane, dükkan,imalathane, dökümhane).
12- Semt postaneleri.

Ve bu gruptakilere benzer yapılar.

B GRUBU YAPILAR:

1- Kreş-Gündüz bakımevleri.
2- Otel ve moteller (1 ve 2 yıldızlı oteller, 2. sınıf moteller).
3- Entegre tarımsal endüstri yapıları.
4- İdari binalar (ilçe tipi hükümet konakları, vergi daireleri).
5- Gençlik Merkezleri.
6- Belediyeler ve çeşitli amaçlı kamu binaları. Lokanta, kafeterya ve yemekhaneler.
7- Temel eğitim okulları.
8- Küçük kitaplık ve benzeri kültür tesisleri.
9- Jandarma ve emniyet karakol binaları.
10- Sağlık tesisleri (sağlık ocakları, kamu sağlık dispanserleri, sağlık evleri, sağlık merkezleri) 11- Ticari bürolar (Kaloriferli veya asansörlü).
12- Halk evleri.
13- Pansiyonlar.
14- 150 kişiye kadar cezaevleri.
15- Fuarlar.
16- Sergi salonları.
17- Konutlar (asansörlü ve/veya kaloriferli).
18- Marinalar.
19- Gece kulübü, diskotekler.
20- İtfaiye kurtarma istasyonları.
21- Misafirhaneler.
22- Büyük çiftlik yapıları.

Ve bu gruptakilere benzer yapılar.

IV. SINIF YAPILAR
A GRUBU YAPILAR:

1- Özelliği olan büyük okul yapıları (Spor salonu, konferans salonu ve ek tesisleri olan eğitim yapıları)
2- Poliklinikler ve benzeri sağlık yapıları (Hastaneler hariç) .
3- Liman binaları.
4- İl tipi hükümet konakları (Büyük idare ve Büyükşehir belediye binaları).
5- Ticari Bürolar (Asansörlü ve kaloriferli).
6- 150 kişiyi geçen cezaevleri.
7- Kaplıcalar, şifa evleri vb. termal tesisleri.
8- Rehabilitasyon ve tedavi merkezleri.
9- İbadethaneler (Dini yapılar 1000 kişiye kadar).
10- Entegre sanayi tesisleri.
11- Aqua parklar.
12- Müstakil spor köyleri (Yüzme havuzları, spor salonlarıve stadları bulunan).
13- Özellikli müstakil konutlar (villalar, teras evleri, dağ evleri, kaymakam evi) .
14- Yaşlılar Huzurevi, kimsesiz çocuk yuvaları, yetiştirme yurtları.
15- Büyük alışveriş merkezleri.
16- Yüksek okullar ve eğitim enstitüleri.
17-Apartman tipi konutlar (Bina yüksekliği 21.50 m.’yi aşan, asansörlü ve/veya kaloriferli).

Ve bu gruptakilere benzer yapılar

B GRUBU YAPILAR:

1- İş Merkezleri. Araştırma binaları ve laboratuarlar. Metro istasyonları. Stadyum, spor salonları ve yüzme havuzları. Büyük postaneler (merkez postaneleri). Otobüs terminalleri. Satış ve sergi binaları (showroomlar). Eğlence amaçlı yapılar (çok amaçlı toplantı, eğlence ve düğün salonları). Banka binaları. Otel ve moteller (3 ve 4 yıldızlı oteller ile 1. sınıf moteller). Normal radyo ve televizyon binaları. Özelliği olan genel sığınaklar. ve bu gruptakilere benzer yapılar.

C GRUBU YAPILAR:

1- Hastaneler (150 yatağa kadar).
2- Büyük kütüphaneler ve kültür yapıları.
3- Bakanlık binaları.
4- Yüksek öğrenim yurtları.
5- Arşiv binaları.
6- Radyoaktif korumalı depolar.
7- Büyük Adliye Sarayları.

Ve bu gruptakilere benzer yapılar

V. SINIF YAPILAR
A GRUBU YAPILAR:

1- Radyo-Tv İstasyonları.
2- Özelliği olan askeri yapılar ve orduevi.
3- Büyükelçilik yapıları, vali konakları ve 600 m2üzerindeki özel konutlar.
4- Borsa binaları.
5- Üniversite kampusleri.
6- Yüksekliği 50,50 m’yi aşan yapılar.
7- Alışveriş kompleksleri (İçerisinde sinema, tiyatro, sergi salonu, kafe, restoran, market, v.b. bulunan). ve bu gruptakilere benzer yapılar

B GRUBU YAPILAR:

1- Kongre merkezleri.
2- Müze, sergi kütüphane kompleksleri.
3- Olimpik spor tesisleri –hipodromlar.
4- Bilimsel araştırma merkezleri, AR-GE binaları.
5- Havaalanları.
6- İbadethaneler (1000 kişinin üzerinde).

Ve bu gruptakilere benzer yapılar.

C GRUBU YAPILAR:

1- Hastaneler (150 yatağın üstündeki hastaneler ve özelliği olan ihtisas hastaneleri)
2- Üst donanımlı kompleks oteller ve tatil köyleri (5 yıldızlı). Büyük radyo ve televizyon binaları.

Ve bu gruptakilere benzer yapılar.

D GRUBU YAPILAR:

1- Opera, tiyatro bale yapıları, konser salonları ve kompleksleri.
2- Restore edilecek yapılar ve tarihi ve eski eserniteliğinde olup, yıkılarak orijinaline uygun olarak yapılan yapılar.

Ve bu gruptakilere benzer yapılar
--------------------------------------------------------------

YAPI SINIFI KATSAYISI PUANLARI

Kriter ikidir:

1- Taşıyıcı Sistem Yapısı; [[ Kâgir(YSK puanı/1---Betonarme (YSK puanı/2---Çelik (YSK puanı/3 ]]
2- Temel Sistemi; [[ Yüzeysel (YSK puanı/1---Derin Yüzeysel (YSK puanı/2 ]]

YAPI SINIFI KATSAYILARI

Toplam YSK Puanı (1-3…4…5)----ysk(1, 1.10, 1.20)

PBK KATSAYILARI

Yapı alanı m2 [ 0~5000(PBK: 0.40)…5001~10.000(PBK:0.35)…10001~20000(PBK: 0.325)…20001~üzeri(PBK:0.30) ]

İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ HİZMET BÖLÜMLERİ

Öneri Raporu : 0.10
Ön Proje : 0.15
Uygulama Projesi ve Detayları : 0.60
Metraj (kalıp, demir, beton, duvar) : 0.15

ÜLKEMİZ ÖZGÜNLÜĞÜNDE MİMARLIK VE MÜHENDİSLİK HİZMET BEDELLERİNİN HESABINDA KULLANILACAK 2019 YILI YAPI YAKLAŞIK BİRİM MALİYETLERİ HAKKINDA TEBLİĞ YAPI YAKLAŞIK BİRİM MALİYETLERİ

Madde 1 – (1) 16/7/1985 tarihli ve 85/9707 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Mimarlık ve Mühendislik Hizmetleri Şartnamesi’nin 3.2 maddesi gereğince, mimarlık ve mühendislik hizmet bedellerinin hesabında kullanılacak 2019 yılı Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri, yapının mimarlık hizmetlerine esas olan sınıfı dikkate alınarak; KDV hariç, genel giderler (%15) ile yüklenici kârı (%10) dâhil edilerek aşağıda gösterilmiştir.

Proje üretim sürelerinin hesaplanması aşağıdaki formül aracılığı ile belirlenir.

YAPININ MİMARLIK HİZMETLERİNE ESAS OLAN SINIFININ BELİRLENMESİNE İLİŞKİN AÇIKLAMALAR

Madde 2 –

(1) Benzer yapılar, ilgili gruptaki yapılara kıyasen uygulayıcı kurum ve kuruluşlarca Mimarlık ve Mühendislik Hizmetleri Şartnamesinin ilgili hükümlerinden yararlanılarak belirlenecektir.
(2) Tebliğin revizyonu çalışmalarında sınıfı veya grubu değiştirilen veya Tebliğden çıkarılan yapılar için, 2019 yılından önceki tebliğlere göre yapı sınıfı ve grubu belirlenmiş mimarlık ve mühendislik hizmetlerinde; belirlendiği yılın tebliğindeki yapı sınıfı ve grubu değiştirilmeksizin 2019 yılı tebliğinde karşılığı olan tutar esas alınmak suretiyle hesap yapılacaktır.
(3) Tebliğdeki sınıf ve gruplar yapım aşamasında belirlenirken tereddüte düşülmesi halinde, o yapının yapı yaklaşık maliyeti; yapının projesine göre hazırlanacak metrajlara Çevre ve Şehircilik Bakanlığı birim fiyatlarının uygulanması suretiyle hesaplanacaktır.

Yürürlük
Madde 3 – (1) Bu Tebliğ 1/1/2019 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 4 – (1) Bu Tebliğ hükümlerini Çevre ve Şehircilik Bakanı yürütür.

MESLEKİ DENETİM HİZMET BEDELİ HESAPLAMA CETVELİ

HB = YA x BM x HBK x PYK
HB = Mesleki Denetim Hizmet Bedeli
YA = Yapı Alanı
BM = Birim Maliyet (Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yayını)
HBK = Hizmet Bedeli Katsayısı (Tablo – 1)
PYK = Proje Yineleme Katsayısı (Tablo – 2)
Birim maliyeti tarif edilemeyen işlerde (altyapı, istinat duvarı, vs.) ihale sözleşme bedeli,
toplam maliyet (YA x BM) yerine alınabilir. Burada B sınıfı yapılar dikkate alınacaktır.
YA = (Sözleşme Bedeli) / BM
Örnek 1.
YA = 1.040 m2
BM = 1.470,00 TL (2019 Yılı- IV. Sınıf B Grubu)
HBK = 0,4636
PYK = 1.00
HB = YA x BM x HBK x PYK
HB = 1040 x 1470,00 x (0.4636/1000) x 1.00
HB = 708,75 TL
14
Örnek 2.
BM = 1.470,00 TL (2019 Yılı- IV. Sınıf B Grubu)
YA = (500.000,00) / (1.470,00)
YA = 340,14 m2
Burada 340,14 m2’ ye göre yapılan doğrusal orantı ile HBK= 0.5460/1000 olarak bulunmuştur.
HB = YA x BM x HBK x PYK
HB = 500.000 x (0.5460 / 1000) x 1.00
HB = 273,00 TL

YAPILARIN DENETİM

4708 Sayılı Yapı Denetim Kanunu
KANUN NO : 4708
Kabul Tarihi : 29 Haziran 2001
Resmi Gazete ile Neşir ve İlânı : 13 Temmuz 2001 – Sayı: 24461
Amaç, kapsam ve tanımlar

MADDE 1.- Bu Kanunun amacı; can ve mal güvenliğini teminen, imar planına, fen, sanat ve sağlık kurallarına, standartlara uygun kaliteli yapı yapılması için proje ve yapı denetimini sağlamak ve yapı denetimine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
Bu Kanun; 3194 sayılı İmar Kanununun 26 ncı maddesinde belirtilen kamuya ait yapı ve tesisler ile 27 nci maddesinde belirtilen ruhsata tabi olmayan yapılar “ile tek parselde, bodrum katı dışında en çok iki katlı ve toplam ikiyüz metrekareyigeçmeyen müstakil yapılar” (Değişik : 30.06.2004 tarih 5205 sayılı kanun) hariç, belediye ve mücavir alan sınırları içinde ve dışında kalan yerlerde yapılacak yapıların denetimini kapsar.

Bu Kanunun uygulanmasında;

a) Bakanlık : Bayındırlık ve İskan Bakanlığını,
b) İlgili idare : Belediye ve mücavir alan sınırları içindeki uygulamalar içinbüyükşehir belediyeleri ile diğer belediyeleri, bu alanlar dışında kalan alanlarda valilikleri, yapı ruhsatı ve kullanma izin belgesi verme yetkisine sahip diğer idareleri,
c) Yapı sahibi : Yapı üzerinde mülkiyet hakkına sahip olan gerçek ve tüzel kişileri,
d) Yapım süresi : Yapı sahibinin, yapı ruhsatını aldığı tarih ile yapı kullanma iznini aldığı tarih arasındaki dönemi,
e) Yapı inşaat alanı : Işıklıklar hariç, bodrum kat, asma kat ve çatı arasında yer alan mekanlar ve ortak alanlar dahil yapının inşa edilen tüm katlarının alanını,
f) Yapı yaklaşık maliyeti : Binalarda, Bakanlıkça her yıl yayımlanan mimarlık ve mühendislik hizmet bedellerinin hesabına esas yapı yaklaşık birim maliyetlerine ilişkin ilgili mevzuatta belirtilen birim maliyet ile yapı inşaat alanının çarpımından elde edilen bedeli; binalarda yapılacak değiştirme, güçlendirme ve esaslı onarım işlerinin ve bina dışında kalan yapılarda ise yapının keşif bedelini,
g) Taşıyıcı sistem : Yapıların; temel, betonarme, ahşap, çelik karkas, duvar, döşeme ve çatı gibi yük taşıyan ve aktaran bölümlerini ve istinat yapılarını,
h) Yapı hasarı : Kullanımdan doğan hasarlar hariç, yapının fen ve sanat kurallarına aykırı, eksik, hatalı ve kusurlu yapılması nedeniyle yapıda meydana gelen ve yapının kullanımını engelleyen veya yapıda değer kaybı oluşturan her türlü hasarı,
ı) Yapı denetim kuruluşu : Bakanlıktan aldığı izin belgesi ile münhasıran yapı denetimi görevini yapan, ortaklarının tamamı mimar ve mühendislerden oluşan tüzel kişiyi,
j) Yapı müteahhidi : Yapım işini, yapı sahibine karşı taahhüt eden veya ticari amaçla ya da kendisi için şahsi finans kaynaklarını kullanarak üstlenen, ilgili meslek odasına kayıtlı, gerçek ve tüzel kişiyi,
k) Proje müellifi : Mimarlık, mühendislik tasarım hizmetlerini iştigal konusu olarak seçmiş, yapının etüt ve projelerini hazırlayan gerçek ve tüzel kişiyi,
l) Denetçi mimar ve mühendis : İlgili mühendis ve mimar meslek odalarına üyeliği devam eden ve Bakanlıkça denetçi belgesi verilmiş mühendis ve mimarları,
m) Laboratuvar : İnşaat ve yapı malzemeleri ile ilgili ham madde ve mamul madde üzerinde ilgili standartlarına veya teknik şartnamelerine göre ölçüm, muayene, kalibrasyon yapabilen ve diğer özelliklerini tayin eden, Bakanlıktan izin almış tesisi, İfade eder.

Yapı denetim kuruluşları ve görevleri

MADDE 2.- Bu Kanun kapsamına giren her türlü yapı; Bakanlıktan aldığı izin belgesi ile çalışan ve münhasıran yapı denetimi ile uğraşan tüzel kişiliğe sahip yapı denetim kuruluşlarının denetimine tabidir. Yapı denetim hizmeti; yapı denetim kuruluşu ile yapı sahibi veya vekili arasında akdedilen hizmet sözleşmesi hükümlerine göre yürütülür.

Yapı sahibi, yapım işi için anlaşma yaptığı yapı müteahhidini vekil tayin edemez. Yapı denetim kuruluşlarının nama yazılı ödenmiş sermayelerinin tamamının, mimar veya mühendislere ait olması zorunludur. Yapı denetim kuruluşları; denetçi mimar ve mühendisler ile yardımcı kontrol elemanları istihdam eder.

Yapı denetim kuruluşunda görev alacak denetçi mimar ve mühendisler ile yardımcı kontrol elemanlarında ve laboratuvar görevlilerinde aranacak nitelik ve deneyim ile bu kişilere belge verilmesi, yapı denetim kuruluşunun ve laboratuvarların çalışma usul ve esasları Bakanlıkça hazırlanacak yönetmelikle düzenlenir.

Yapı denetim kuruluşları aşağıda belirtilen görevleri yerine getirmekle yükümlüdür:

a) Proje müelliflerince hazırlanan, yapının inşa edileceği arsa veya arazinin zemin ve temel raporları ile uygulama projelerini ilgili mevzuata göre incelemek, proje müelliflerince hazırlanarak doğrudan kendilerine teslim edilen uygulama projesi ve hesaplarını kontrol ederek, ilgili idareler dışında başka bir kurum veya kuruluşun vize veya onayına tabi tutulmadan, ilgili idareye uygunluk görüşünü bildirmek.
b) Yapı denetimini üstlendiğine dair ilgili idareye taahhütname vermek, yapı ruhsatının ilgili bölümünü imzalamak, bu yapıya ilişkin bilgileri yapı ruhsatı düzenleme tarihinden itibaren yedi gün içinde Bakanlığa bildirmek.
c) Yapının, ruhsat ve ekleri ile mevzuata uygun olarak yapılmasını denetlemek.
d) Yapım işlerinde kullanılan malzemeler ile imalatın proje, teknik şartname ve standartlara uygunluğunu kontrol etmek ve sonuçlarını belgelendirmek, malzemeler ve imalatla ilgili deneyleri yaptırmak.
e) Yapılan tüm denetim hizmetlerine ilişkin belgelerin bir nüshasını ilgili idareye vermek, denetimleri sırasında yapıda kullanılan malzeme ve imalatın teknik şartname ve standartlara aykırı olduklarını belirledikleri takdirde, durumu bir rapor ile ilgili idareye ve il sanayi ve/veya ticaret müdürlüklerine bildirmek.
f) İş yerinde, iş güvenliği ve işçi sağlığı konusunda gerekli tedbirlerin alınması için yapı müteahhidini yazılı olarak uyarmak, uyarıya uyulmadığı takdirde durumu ilgili bölge çalışma müdürlüğüne bildirmek.
g) Ruhsat ve eklerine aykırı uygulama yapılması halinde durumu üç iş günü içinde ilgili idareye bildirmek.
h) Yapının ruhsat eki projelerine uygun olarak kısmen veya tamamen bitirildiğine dair ilgili idareye rapor vermek.
ı) Zemin, malzeme ve imalata ilişkin deneyleri, şartname ve standartlara uygun olarak laboratuvarlarda yaptırmak.

Sorumluluklar ve yapılamayacak işler

MADDE 3.- Bu Kanunun uygulanmasında, yapı denetim kuruluşları imar mevzuatı uyarınca öngörülen fenni mesuliyeti ilgili idareye karşı üstlenir.

Yapı denetim kuruluşları, denetçi mimar ve mühendisler, proje müellifleri,laboratuvar görevlileri ve yapı müteahhidi ile birlikte yapının ruhsat ve eklerine, fen, sanat ve sağlık kurallarına aykırı, eksik, hatalı ve kusurlu yapılmış olması nedeniyle ortaya çıkan yapı hasarından dolayı yapı sahibi ve ilgili idareye karşı, kusurları oranında sorumludurlar. Bu sorumluluğun süresi; yapı kullanma izninin alındığı tarihten itibaren, yapının taşıyıcı sisteminden dolayı on beş yıl, taşıyıcı olmayan diğer kısımlarda ise iki yıldır.

Yapıda, yapı kullanma izni alındıktan sonra, ilgili idareden izin alınmadan yapılacak esaslı tadilattan doğacak yapı hasarından, izinsiz tadilat yapan sorumludur. Yapı denetim kuruluşu; yazılı ihtarına rağmen yapı sahibi tarafından önlemi alınmayan, parsel dışında meydana gelen ve yapıda hasar oluşturan yer kayması, çığ düşmesi, kaya düşmesi ve sel baskınından doğan hasarlardan sorumlu değildir.

Yapı denetim kuruluşlarının yöneticileri, ortakları, denetçi mimar ve mühendisleri ile proje müellifleri, laboratuvar görevlileri ve yapı müteahhidi; bu Kanunun uygulanmasından dolayı ortaya çıkan yapı hasarından sorumludur.

Yapı denetim kuruluşu denetim faaliyeti dışında başka ticari faaliyette bulunamaz. Bu kuruluşun denetçi mimar ve mühendislerinin, denetim faaliyeti süresince başkaca mesleki ve inşaat işleri ile ilgili ticari faaliyette bulunmaları yasaktır.

Yapı denetim komisyonu ve görevleri

MADDE 4.- Yapı denetim komisyonu; Bakanlıkça görevlendirilecek, konu ile ilgili en az genel müdür yardımcısı seviyesinde bir başkan ile en az şube müdürü seviyesinde dört üyeden oluşur ve Bakanlıkça uygun görülen birimin bünyesinde faaliyetlerini yürütür.
Yapı denetimi komisyonu, yapı denetim kuruluşlarına izin belgesi verir, faaliyetlerini denetler ve sicillerini tutar. Bu Kanunun uygulanmasından doğan uyuşmazlıkları inceler ve görüşünü bildirir.

Yapı denetim komisyonu bu Kanun hükümlerine aykırı hareket eden yapı denetim kuruluşu hakkında 8 inci maddeye göre işlem yapılmak üzere Bakanlığa teklifte bulunur. Yapı denetim komisyonunun; çalışma usul ve esasları Bakanlıkça hazırlanacak yönetmelikle düzenlenir.

Yapı denetimi hizmet sözleşmeleri

MADDE 5.- Yapı denetimi hizmet sözleşmeleri yapı sahibi ile yapı denetim kuruluşu arasında akdedilir. Bu sözleşmenin bir sureti taahhütname ekinde ilgili idareye verilir.
Bu sözleşmede; taahhüt edilen hizmetin konusu, yeri, inşaat alanı, süresi, varsa yapı sahibi ile yapı müteahhidi arasında akdedilen sözleşmede yer alan yapının fiziki özellikleri, yapı denetimi hizmet bedeli, yapı denetiminde görev alacak teknik personel listesi ve diğer yükümlülükler yer alır.

İlgili idare; yapı denetimi hizmet sözleşmesinde yer alan hükümlere, yapı sahibinin uymaması halinde yapı tatil tutanağı düzenleyerek inşaatı durdurur, yapı denetim kuruluşunun uymaması halinde ise yapı denetimi komisyonuna bildirimde bulunur.

Yapı denetimi hizmetleri için yapı denetim kuruluşlarına ödenecek hizmet bedelleri, asgari hizmet bedelinden az olmamak kaydıyla, projenin özellikleri ile yapının bulunduğu bölgenin fiziki, ekonomik ve sosyal özellikleri dikkate alınarak bu sözleşmede belirtilir.

Asgari hizmet bedeli, yapı yaklaşık maliyetinin %3’üdür. Yapım süresi, iki yılı aşan yapılarda, bu oran, her altı ay için %10 artırılır, iki yıldan kısa süren yapılarda ise her altı ay için %5 azaltılır.

Yapı denetim kuruluşu, katma değer vergisi hariç yaptığı hizmetlerden dolayı yapı sahibinden başka ad altında ayrıca hiçbir bedel talebinde bulunamaz.

Yapı denetimi hizmet sözleşmesi ve hizmet bedellerinin ödenme esasları Bakanlıkça hazırlanacak yönetmelikle düzenlenir.

Yapı denetim kuruluşu ile mimar ve mühendislerinin yapı ile ilişkisinin kesilmesi

MADDE 6.- Yapı denetim kuruluşunun görevden ayrılması veya mimar ve/veya mühendislerinden birinin, herhangi bir sebeple yapı ile ilişkisinin kesilmesi halinde yapı denetim kuruluşu durumu; gerekçeleri ile birlikte en geç üç iş günü içinde yazılı olarak Bakanlığa ve ilgili idareye bildirir. Aksi takdirde kanuni sorumluluktan kurtulamaz.

Bu durumda; yapı sahibince, yeniden yapı denetim kuruluşu görevlendirilmedikçe veya yapı denetim kuruluşunca, ayrılan mimar ve/veya mühendislerin yerine yenisi işe başlatılmadıkça ilgili idarece yapının devamına izin verilmez.

Sicillerin tutulması ve yapılara sertifika verilmesi

MADDE 7.- Yapı denetim kuruluşlarının ve bu kuruluşların mimar ve mühendislerinin yapı denetimine ait sicilleri, ilgili idare tarafından verilen sicil raporlarına göre yapı denetimi komisyonunca tutulur.

Bu Kanun kapsamında denetlenerek inşa edilmiş yapılara ilgili idarelerce sertifika verilir.
Siciller ile sicil raporlarının tutulması ve yapılara sertifika verilmesine dair usul ve esaslar Bakanlıkça hazırlanacak yönetmelikle düzenlenir.

Denetim faaliyetinin durdurulması ve izin belgesinin iptali

MADDE 8.- Yapı denetim kuruluşlarından, bu Kanunda öngörülen esaslara göre denetim görevini yerine getirmedikleri anlaşılanların veya son üç yıl içerisinde üç defa olumsuz sicil alanların veyahut 3 üncü maddenin son fıkrası ile 6 ncı maddenin birinci fıkrası hükümlerine aykırı hareket ettiği belirlenenlerin denetim faaliyeti, yapı denetim komisyonunun teklifi üzerine Bakanlıkça bir yıla kadar durdurulur ve belgesi geçici olarak geri alınır.

Durdurma kararı, Resmi Gazetede ilan edilir ve sicillerine işlenir. Denetim faaliyetinin geçici olarak durdurulmasına neden olan yapı denetim kuruluşunun mimar ve mühendisleri, bu süre içerisinde başka ad altında dahi olsa hiçbir denetim faaliyetinde bulunamaz. Geçici durdurmaya neden olan mimar ve mühendisler Bakanlıkça ilgili meslek odasına bildirilir. Meslek odaları, bu kişiler hakkında kendi mevzuatına göre işlem yapar.

Faaliyeti üç defa durdurulan yapı denetim kuruluşunun denetim faaliyetine son verilir ve izin belgesi Bakanlıkça iptal edilir.

İzin belgesi iptal edilen yapı denetim kuruluşunun, kusurları mahkeme kararı ile kesinleşen mimar ve mühendisleri başka bir yapı denetim kuruluşunda görev almaları halinde, görev aldıkları bu kuruluşa izin belgesi verilmez, verilmişse iptal edilir. Denetim faaliyeti geçici olarak durdurulan veya izin belgesi iptal edilen yapı denetim kuruluşu hakkındaki bu karar ilgili idareye bildirilir ve denetimini üstlendiği yapıların devamına izin verilmez. Bu durumda, yapım faaliyetine devam edilebilmesi için yapı sahibince başka bir yapı denetim kuruluşunun görevlendirilmesi zorunludur.

Ceza hükümleri

MADDE 9.- Bu Kanun hükümlerinin uygulanması sırasında görevini ihmal eden veya kötüye kullanan yapı denetim kuruluşunun ortakları, yöneticileri, mimar ve mühendisleri, yapı müteahhidi, proje müellifi ile laboratuvar görevlileri 765 sayılı Türk Ceza Kanununun 3 üncü bab, 4 üncü faslındaki görevi ihmal ve görevi kötüye kullanma ile ilgili hükümlerine göre cezalandırılır.

Yapı denetim kuruluşunun izin belgesi alma aşamasında gerçeğe aykırı belge düzenlendiğinin izin belgesi verildikten sonra anlaşılması halinde, izin belgesi derhal iptal edilir ve ayrıca gerçeğe aykırı belge düzenlemekten, bu belgeleri düzenleyenler hakkında suç duyurusunda bulunulur.

Yapılar ile ilgili diğer düzenlemeler ile yapıların uğramış olduğu yıkım ve zararlardan dolayı genel hukuk hükümleri uygulanır.

Bu madde uyarınca hükmolunacak cezalar paraya çevrilemez ve tecil edilemez.
Bu Kanuna aykırı fiillerden dolayı hükmolunan kesinleşmiş mahkeme kararları, Cumhuriyet savcılıklarınca Bakanlığa ve mimar ve mühendislerin bağlı olduğu meslek odalarına bildirilir.

Yapı denetim kuruluşu ile denetçi mimar ve mühendisleri; eylem ve işlemlerinden 3194 sayılı İmar Kanununun fenni mesul için öngörülen hükümlerine tabidirler.

Bakanlığın denetim yetkisi

MADDE 10.- Bakanlık, bu Kanunun uygulanmasında yapı denetim kuruluşlarının işlem ve faaliyetlerini denetleme yetkisine sahiptir.
Kanunun uygulanacağı iller
MADDE 11.- Bu Kanunun uygulanmasına pilot iller olarak; Adana, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bolu, Bursa, Çanakkale, Denizli, Düzce, Eskişehir, Gaziantep, Hatay, İstanbul, İzmir, Kocaeli, Sakarya, Tekirdağ ve Yalova illerinde başlanır.
Pilot illerin genişletilmesi ve daraltılmasına, Bakanlığın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu yetkilidir.

Diğer hükümler ve yönetmelikler

MADDE 12.- Bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde 3194 sayılı İmar Kanunu ve ilgili mevzuat hükümleri uygulanır.
Bu Kanun gereğince düzenlenmesi öngörülen yönetmelikler, Kanunun yayımı tarihinden itibaren kırkbeş gün içerisinde Bakanlıkça çıkarılır.

Yürürlükten kaldırılan ve değiştirilen hükümler

MADDE 13.-

a) 3.2.2000 tarihli ve 595 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun Hükmünde Kararname yürürlükten kaldırılmıştır.
b) 27.1.1954 tarihli ve 6235 sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanununun ek 5, ek 6, ek 7 nci maddeleri ile geçici 6 ve geçici 7 nci maddeleri yürürlükten kaldırılmıştır.
c) 17.6.1938 tarihli ve 3458 sayılı Mühendislik ve Mimarlık Hakkında Kanunun 7 ncimaddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

Madde 7.- 1 inci maddede belirtilen diploma veya ruhsatnamelerden birini haiz olmayanlar Türkiye’de mühendis veya mimar unvanı ile istihdam olunamazlar, imzalarla sanat icra edemezler, bu unvanları kullanarak rey veremezler ve imza da koyamazlar.

GEÇİCİ MADDE 1.- Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce Bakanlıkça yapı denetim kuruluşlarına verilmiş olan yapı denetimi izin belgeleri, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay süreyle geçerlidir. Bu süre içerisinde bu Kanun hükümlerine uygun olarak yenilenmeyen yapı denetim izin belgeleri geçersiz sayılır.
GEÇİCİ MADDE 2.- Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce 3194 sayılı İmar Kanunu ile 595 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine göre alınan yapı ruhsatları geçerlidir.
GEÇİCİ MADDE 3.- 595 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun Hükmünde Kararname uyarınca yapı denetim kuruluşlarınca tahsil edilmiş olan mali sorumluluk sigorta primleri yapı sahiplerine iade edilir.

Yürürlük

MADDE 14.- Bu Kanun yayımı tarihinden otuz gün sonra yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 15.- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

Şevket Çorbacıoğlu
Teknopolitikalar platformu
evesbere@gmail.com
0506 609 00 32

Şevket Çorbacıoğlu

Bu Blogda Ara